Yılbaşı özel çekilişinde büyük ikramiyenin 800 milyon TL olarak belirlenmesi, insanların psikolojisi üzerinde farklı etkiler yaratabiliyor. Samsun Büyük Anadolu Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Akif Taşdemir, ikramiyenin çıkmaması durumunda bazı kişilerde ümitsizlik ve yoğun hayal kırıklığı yaşanabileceğini belirtiyor.
İnsanlar umut satın alıyor
Dr. Taşdemir, piyango bileti satın almanın ekonomik, psikolojik, sosyal ve kültürel boyutları olan bir davranış biçimi olduğunu ifade ediyor:
“İnsanlar bilet değil, umut satın alıyor. İnsanlar istatistiksel olarak o paranın kendilerine çıkma ihtimalinin farkında. Umut satın almak küçük görünse bile çok derin bir psikolojik etkiye sahip. İnsanlar bu umudu ucuza satın aldıkları için hayal kuruyor. 'Bilet bana çıkarsa borçlarımı öderim, yeni bir iş kurabilirim, çevremdeki insanların hayatını değiştirebilirim' gibi hayaller insanları mutlu ediyor.”
Ayrıca, bazı insanların bileti almama durumunda “kaçırma korkusu” ile hareket ettiğini ve bunun hayal kırıklığına yol açabildiğini ekliyor.
Hayal kırıklığı ve depresyon riski
İkramiyenin çıkmaması herkes üzerinde aynı etkiyi yaratmıyor. Dr. Taşdemir, çoğu insanın bu durumu mantıkla onardığını ve hayal kırıklığının kısa süreli olduğunu belirtiyor:
“Birçok insan, 'Zaten bana çıkma ihtimali çok düşüktü, hayırlısı böyleymiş' diye düşünebilir. Ancak bazı kişilerde bu hayal kırıklığı daha derin olabilir ve depresyonu tetikleyebilir. Özellikle bardak dolmuş ve taşmak için son bir damlayı bekleyen kişilerde yoğun bir hayal kırıklığı depresyon riskini artırabilir. Bu durum, insanlarda nadir görülür.”
Umut ve bağımlılık arasındaki ince çizgi
Dr. Taşdemir, yoksulluk süresinin uzamasıyla birlikte insanların risk algısının değişebileceğine dikkat çekiyor:
“Yoksul insanların başka bir çıkış yolu ümidi kalmadığında, kısa yoldan çözüm arayışı içine girebiliyorlar. Bu durum, umutla bağımlılık arasında ince bir çizgi oluşturuyor. İkramiye çıkmadığında diğer bilet tarihini bekleyip, 'bu sefer olmadı ama bir dahaki sefere olabilir' diyerek tekrar boş bir ümit arayışına girebiliyorlar.”
Bu süreç, özellikle uzun süreli yoksulluk yaşayan kişilerde riskli bir psikolojik döngüye yol açabiliyor.
