Dr. Demir, gıdaların "çiftlikten sofraya" uzanan tüm süreçlerinde kontaminasyon riski taşıdığına dikkat çekerek, “Üretim, işleme, dağıtım veya hazırlama aşamalarının herhangi bir noktasında gıdalar kirlenebilir. Bu durum tekil vakalarda fark edilmeyebilir ancak aynı yemeği tüketen birden fazla kişide benzer şikâyetler ortaya çıktığında salgın ihtimalinden söz ederiz” dedi.
"Şişmiş konserveler kesinlikle tüketilmemeli"
Botulizm riski konusunda özellikle uyarıda bulunan Dr. Demir, “Botulinum toksini çok küçük dozlarda bile ölümcül olabilir. Şişmiş konserveler kesinlikle tüketilmemeli, kapakları bombe yapmış ürünler hemen imha edilmelidir” ifadelerini kullandı.
Gıda zehirlenmelerinde bulguların hafif tablolardan hayati risklere kadar geniş bir aralıkta görülebileceğini belirten Dr. Demir, “Bulantı, kusma, sulu ya da kanlı ishal, karın ağrısı ve ateş ilk belirtilerdir. Bazı durumlarda nörolojik etkiler, kas güçsüzlüğü ve bilinç değişiklikleri de ortaya çıkabilir. Çocuklar, gebeler, yaşlılar ve bağışıklığı baskılanmış bireyler daha ağır seyir açısından risk altındadır” diye konuştu.
Tanıda en kritik unsur: “Aynı yemeği yiyenlerde ortak şikâyet”
Gıda zehirlenmesinden şüphelenildiğinde doğru öykü almanın büyük önem taşıdığını söyleyen Demir, “Aynı yemeği tüketen iki veya daha fazla kişide benzer belirtiler başlamışsa mutlaka salgın değerlendirmesi yapılmalıdır. Hastanelerde gıda numunesi alınmaz; tanı dışkı, kan veya kusmuk örnekleriyle konur. Gıda örneği alma yetkisi yalnızca İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerindedir” dedi.
Tedavide sıvı ve elektrolit desteği ön planda
Zehirlenmelerin çoğunda destek tedavisinin yeterli olduğunu belirten Dr. Demir, özellikle kusma ve ishal durumlarında sıvı kaybının hızla giderilmesi gerektiğini vurguladı. Ağır tabloların ise damar içi sıvı tedavisi ve antibiyotik gerektirebileceğini belirtti. Mantar, ağır metal ve pestisit zehirlenmelerinde etken maddeye yönelik özel tedavilerin uygulandığını aktardı.
Dr. Demir’den zehirlenmeleri önleyen 8 altın kural
· Çiğ ve pişmiş gıdalar mutlaka ayrı tutulmalı.
· Çiğ et, tavuk ve balıkla temas eden yüzeyler hemen yıkanmalı.
· Mutfak süngerleri ve bezler sık sık değiştirilmelidir.
· Pastörize edilmemiş süt ve çatlak yumurtadan uzak durulmalı.
· Sebze ve meyveler bol suyla iyice yıkanmalı.
· Pişmiş gıdalar tekrar ısıtılırken en az 74°C'ye ulaşmalıdır.
· Şişmiş konserve ve paketli ürünler kesinlikle tüketilmemeli.
· Son kullanma tarihleri düzenli olarak kontrol edilmelidir.
