Ölüm nedenleri arasında dünyada ikinci, Türkiye’de üçüncü sırada yer alan inme, her yıl milyonlarca kişiyi etkiliyor. “29 Ekim Dünya İnme Günü” kapsamında önemli uyarılarda bulunan Girişimsel Nöroloji Uzmanı Dr. Elif Sarıönder Gencer, inmede zamanında müdahalenin hayat kurtardığını söyledi.
“Zaman beyindir” — İlk 4,5 saat kritik
Ani yüz kayması, kol veya bacak güçsüzlüğü, konuşma bozukluğu, şiddetli baş ağrısı ve denge kaybının inmenin en belirgin belirtileri olduğunu hatırlatan Dr. Gencer,
“Bu belirtilerde hemen 112’yi arayın. İlk 4,5 saat içinde yapılan tedavi, felç ve ölüm oranlarını belirgin şekilde azaltıyor” dedi.
Türkiye’de 2019’dan bu yana 108 inme merkezinin hizmet verdiğini belirten Gencer, bu merkezlerin nüfusun %85’ine erişim sağladığını ifade etti.
İnme önlenebilir bir hastalık
Sağlık Bakanlığı’nın kalp ve damar hastalıkları programı kapsamında erken tanı çalışmalarının güçlendirildiğini belirten Dr. Gencer, korunma yollarını şöyle sıraladı:
- Sağlıklı ve dengeli beslenme
- Düzenli egzersiz
- Sigara ve alkolden uzak durma
- Kan basıncı ve şeker kontrolü
- Aile hekimi takibi ve tarama programlarına katılım
Atrial fibrilasyon inme riskini 5 kat artırıyor
Kalpte ritim bozukluğuna neden olan atrial fibrilasyonun (AF) sinsi ilerleyebildiğine dikkat çeken Gencer:
“AF; kan pıhtılaşmasını artırıyor ve beyne pıhtı atma riskini yaklaşık 5 kat yükseltiyor. 65 yaş üstünde görülme oranı %10’a kadar çıkıyor. Erken tanı için düzenli nabız kontrolü ve EKG çok önemli” dedi.
Karotis darlığında erken teşhis hayat kurtarıyor
Boyundaki şah damarında plak birikimiyle oluşan karotis arter darlığının, iskemik inmelerin %20-30’undan sorumlu olduğunu belirten Gencer:
“Doppler ultrason ile erken tanı konulabilir. Ciddi darlıklarda stent veya cerrahi tedavi uygulanarak inme riski %80’e kadar azaltılabiliyor” ifadelerini kullandı.
“Belirtileri hafife almayın, her saniye önemli”
İnmenin her yaşta görülebileceğini söyleyen Dr. Gencer, şu çağrıyı yaptı:
“Konuşma bozukluğu, kol-bacak güçsüzlüğü, görme kaybı veya ani şiddetli baş ağrısı varsa zaman kaybetmeden 112’yi arayın. Erken müdahale, sağlıklı bir geleceğin anahtarıdır.”