Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde düzenlenen 6. Diyabet Farkındalık Sempozyumu’nda uzmanlar, diyabetin anne karnından itibaren nesiller arası etkilerine ışık tuttu. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Kafkaslı, gebelikte yükselen şeker seviyelerinin hem anne hem de bebek açısından ciddi sonuçlara yol açabileceğini söyledi.
Yüksek kan şekeri bebeğe de geçiyor
2030 yılına kadar diyabetli birey sayısında yüzde 25 artış beklendiğini belirten Prof. Dr. Kafkaslı, yaşam tarzının ve çevresel faktörlerin hastalığın yayılımını hızlandırdığını ifade etti. Kafkaslı, “Annedeki kan şekeri yüksekliği doğrudan bebeğe geçiyor. Bu durum çocuğun ilerleyen yaşlarda diyabet, obezite ve yüksek tansiyon geliştirme riskini artırıyor” dedi.
Gebelikte diyabet anne sağlığını da tehdit ediyor
Prof. Dr. Kafkaslı, gebelik diyabetinin preeklampsi, metabolik dengesizlikler, görme kaybına ilerleyebilen göz bulguları, erken doğum ve sezaryen riskinde artış gibi sonuçlara yol açabileceğini aktardı. “Düşük riski de belirgin şekilde yükseliyor” diyerek anne adaylarına düzenli takip çağrısı yaptı.
Günlük kimyasal maruziyete dikkat
Gündelik hayatta kullanılan pek çok ürünün gebelikte diyabet riskini artırabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Kafkaslı, “Yapışmaz tencereler, suya dayanıklı kumaşlar, gıda ambalajları ve bazı temizlik malzemeleri kimyasal içerikleri nedeniyle risk oluşturabiliyor. Etiket okumak ve bilinçli ürün seçmek önemli” dedi.
Çocuklarda diyabet artık 10 farklı alt tipte inceleniyor
Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Prof. Dr. İlker Tolga Özgen, Amerikan Diyabet Derneği’nin diyabeti 10 farklı alt tipe ayırdığını belirterek çocukluk çağı diyabetinin çeşitliliğine dikkat çekti.
Özgen, genetik bilimindeki ilerlemeyle birlikte MODY (monogenik diyabet) gibi tiplerin daha net sınıflandırıldığını söyleyerek şu bilgileri verdi:
· Yeni doğan diyabetleri dahil olmak üzere çok farklı alt tipler görülüyor.
· Türkiye’de çocukluk çağı diyabetlerinin büyük çoğunluğu hâlâ Tip 1 diyabetten oluşuyor.
· Ülkede her yıl yaklaşık 1.700 yeni Tip 1 diyabet vakası görülüyor.
· Obezitenin artmasıyla 10–19 yaş grubunda Tip 2 diyabet oranında belirgin yükseliş izleniyor.
Erken tanı yaşam boyu riskleri azaltıyor
Prof. Dr. Özgen, “Tip 2 diyabetin adölesanlarda artması alarm veriyor. Gençlerde 150–160 kiloya çıkabilen vakalar görüyoruz ve bu hastaların kan şekeri ölçümleri 200 mg/dL seviyelerine ulaşabiliyor. Diyabeti erken evrede yakalamak tedavi başarısını doğrudan etkiliyor” dedi.
