İzmir, tarih boyunca ticaretin ve kültürel etkileşimin merkezi olmuş, farklı milletlerden insanların bir arada yaşadığı bir şehir olarak öne çıkmıştır. Levanten topluluğu da bu çeşitliliğin en önemli parçalarından biri olmuştur. Levantenler, Osmanlı döneminde özellikle ticaretle uğraşan ve Avrupa kökenli olan Katolik Hristiyanlar olarak bilinir. İzmir’in bu kozmopolit yapısında Levanten ailelerin katkısı büyük olmuştur. İşte bu ailelerden biri de Karakulak ailesidir.
Karakulak ailesinin izinde
Yapım yılı tam olarak bilinmeyen bir evin ilk sahipleri Richichi ailesi olarak bilinir. Ancak 1935 yılında Karakulak ailesi bu eve taşınmıştır. Günümüzde hala sağlam olduğu belirtilen bu evin zamanla devlete geçtiği düşünülmektedir. Karakulak ailesi hakkında en bilinen isimlerden biri Antoine “Toto” Karakulak’tır.
Antoine “Toto” Karakulak kimdir?
1930 doğumlu Antoine Karakulak, İzmir’in Buca ilçesinde büyüyen ve hayatı boyunca burada yaşayan bir ressam ve dekoratördü. Türkçe bir soyada sahip olmasına rağmen ailesi Katolik kökenliydi. Eğitimini 9. Çeşme Mahallesi'ndeki eski ‘Çakabey’ okulunda tamamladı.
Annesi Helena Sanson, Anglo Levanten kökenli olup Paşaköprü mezarlığında yatmaktadır. Baba tarafından büyükbabası ve babası Anthony (Sanson), İzmir’deki İngiliz Kilisesi’nin bekçiliğini yapmıştır. O dönemde Antoine ve babası, kilise sekreteri Bayan Routh’un çaldığı kilise orgunun körüklerini işletmekle de görevliydi. Bay Karakulak, 2007 baharında hayata gözlerini yumdu.
İzmir’de Levantenlerin izleri
İzmir’in Levanten tarihi, 17. yüzyıldan itibaren hızla şekillenmeye başlamış ve şehir ticaretin en önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. 18. yüzyılda Avrupa’dan gelen tüccarlar, İzmir’e büyük bir ilgi göstermiş ve burada ticaret ağları kurmuşlardır. Zaman içinde bu Avrupalı tüccarlar, yerel halkla evlenerek kültürel bir sentez oluşturmuşlardır.
Levantenlerin Rum, Ermeni ve Gürcü ailelerle gerçekleştirdiği evlilikler, onların Doğu alışkanlıklarını benimsemelerine olanak tanımıştır. Bunun yanı sıra, Levanten ailelerin evlerinde çalışan İzmirli ve adalı Rum hizmetçiler, çocukların büyüme biçimlerini etkilemiş ve Rumca, Levantenlerin ortak iletişim dili haline gelmiştir.
İzmir’in tarihi dokusunda büyük bir yere sahip olan Levantenler, şehrin kültürel çeşitliliğini şekillendiren önemli unsurlardan biridir. Karakulak ailesi gibi aileler, bu çok kültürlü yapının en dikkat çeken örneklerindendir. Bugün hala izlerini sürdürebileceğimiz bu hikâyeler, İzmir’in geçmişine ışık tutmaya devam ediyor.
