Selçuk Halk Temsilcileri Meclisi, geçtiğimiz hafta sonu Selçuklu arkeolog Yusuf Yavaş rehberliğinde Efes Antik Kenti’nde kapsamlı bir gezi ve inceleme gerçekleştirdi. İncelemelerde, antik kentte sürdürülen restorasyon çalışmaları, Efes girişinde yapımı devam eden karşılama merkezi ve kent bağlantısı için planlanan yeni yürüyüş yolu projeleri yerinde değerlendirildi.
“Geri dönülmez tahribatlar var”
Yapılan değerlendirmelerde, arkeolog Yusuf Yavaş ve meclis üyeleri tarafından antik kentte geri dönülemez nitelikte tahribatlar bulunduğu ifade edildi. Kültürel varlıkların korunması yerine rant odaklı uygulamaların öne çıktığı, bu durumun Efes gibi evrensel değere sahip bir miras için ciddi riskler taşıdığı kaydedildi.
Özellikle antik tiyatro başta olmak üzere bazı alanlarda yapılan restorasyonların, aslına uygun olmayan müdahaleler içerdiği ve bilimsel koruma ilkeleriyle bağdaşmadığı dile getirildi.
Efes Deneyim Müzesi de inceleme konusu oldu
Efes Antik Kenti sit alanı içerisinde ticari amaçla hayata geçirilen Efes Deneyim Müzesi de inceleme başlıkları arasında yer aldı. DEM Müzecilik tarafından yapılıp işletilen müzenin, ihale süreçlerine ilişkin iddialarla daha önce de kamuoyunda tartışma yarattığı hatırlatıldı.
Meclis üyeleri, müzenin yaklaşık 130 bin metrekarelik alanın dolgu ile kaplanmasıyla inşa edildiğini belirterek, bunun Efes’te yeni bir rant ve yağma alanı oluşturduğunu savundu. Karşılama merkezi ve bağlantı yolları çalışmaları sırasında çok sayıda selvi ağacının kesildiği de tespit edilen noktalar arasında yer aldı.
“Kültürel miras uzun vadeli korunmalı”
Gezi sırasında yapılan değerlendirmelerde, kültürel mirasın kısa vadeli kazançlar yerine uzun vadeli ve sürdürülebilir bir yaklaşımla korunması gerektiği vurgulandı. Meclis üyeleri ayrıca;
-
Eğitim sisteminde kültür varlıklarının korunmasına yönelik derslere yer verilmesi,
-
Müze ve ören yerlerinde uygulamalı eğitimlerin artırılması
gerektiğine dikkat çekerek, bu sayede gelecek kuşaklarda kültürel bilincin güçleneceğini ifade etti.
“Esas olan korumadır”
Gezinin sonunda yapılan ortak değerlendirmede şu ifadelere yer verildi:
“Binlerce yıldır toprak altında kalan ve araştırılmayı bekleyen kültür varlıklarını kazmadan, dokunmadan önce; liyakatli uzman kadrolarla, çağdaş tekniklerle hazırlık ve planlama yapmak şarttır.
Esas olan korumadır. Çünkü hiçbir arkeolojik kazının ya da müdahalenin tekrarı yoktur. Doğal ve kültürel varlıklarımız, gelecek nesillerin bize emanetidir.”
“Efes halktan koparılıyor”
Selçuk Halk Temsilcileri Meclisi, yapılan incelemelerin sonunda Efes’teki tarihi eserler ve müzelerin özelleştirme yoluyla halktan koparıldığını, kültürel mirasın kamu yararı yerine ticari çıkarlar doğrultusunda şekillendirildiğini ve bu anlayışın Efes için ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirtti.
