Meta Siyasetten Çekiliyor: Demokrasiye Algoritmik Fren

Ekim 2025 itibariyle Meta, Avrupa Birliği sınırları içinde siyasi, seçim ve sosyal mesele temalı tüm reklamları durduruyor. Bu, sadece Facebook ve Instagram'da reklam veren politikacılar için değil, kampanya stratejileriyle hareket eden tüm organizasyonlar için tarihi bir dönüş.

Kararın gerekçesi dikkat çekici: Meta, AB’nin Dijital Hizmetler Yasası kapsamındaki yeni reklam kurallarını “çok karışık, farklı yorumlanabilir ve uygulanamaz” buluyor. Yani platform, uyum sağlamak yerine oyundan çekilmeyi tercih ediyor.

Peki bu ne anlama geliyor?

  • Siyasi mesajların mikro hedeflemeyle yayılması devri bitiyor.

  • Seçim döneminde dijital propaganda için yeni yollar aranacak.

  • Düzenlemeye uymayan diğer platformların da risk algısı artacak.

Ve en önemlisi: Algoritmik tarafsızlık şüphesi ilk kez platformun bizzat kendisi tarafından dilleniyor.

Google Trends Artık Kodla Çekiliyor

Google, geliştiricilere yönelik yeni Trends API'sini yayına aldı. Bu sayede yazılım geliştiriciler, uygulamaları içine anlık olarak "en çok aranan konuları" entegre edebilecek.

Bu ne demek?

  • Haber siteleri ve sosyal medya izleme panelleri için anlık trend takibi kolaylaşıyor.

  • Trend analizine dayalı içerik stratejileri otomatikleşiyor.

  • "Ne yazayım?" sorusunun cevabı artık veride gizli.

Yani, Google sadece "arama kutusu" olmaktan çıkıyor, içerik planlama motoruna dönüşüyor.

Instagram Akışı Kendisi Kaydırıyor

Instagram, ana sayfadaki gönderileri otomatik olarak kaydıran bir özelliği test ediyor. Kullanıcı dokunmasa bile, algoritma içerikleri gözlerinin önüne getiriyor.

Bu sadece UX (kullanıcı deneyimi) kolaylığı değil:

  • Dikkat süresine göre içerik sıralaması değişebilir.

  • Otomatik kaydırmada içeriğin ilgi seviyesi ölçülebilir.

  • Kullanıcının aktif yerine pasif tükticiye dönüşmesi kolaylaşır.

Yani: "Sen karar verme, biz sana gösteririz" dönemi yaklaşıyor.

Carousel Devrimi: Her Kareye Beğeni Sayacı

Instagram, carousel (kaydırmalı gönderi) içindeki her kareye ayrı ayrı beğeni sayısı getiren bir özelliği test ediyor. Şu ana kadar toplam gönderi bazında beğeniler görülürken, artık hangi görselle bağ kurulduğu daha net olacak.

Bu reklamveren için ne demek?

  • Hangi görselle daha çok etkileşildiği ortaya çıkacak.

  • Carousel içerikleri A/B testi gibi analiz edilecek.

  • Marka görselleri ücüncü karedeyse, önceki ikisinin etkisi önem kazanacak.

Kısaca: Gönderi içinde veri madenciliği başlıyor.

OpenAI Önüne Devleti Aldı

OpenAI, Birleşik Krallık Hükümetiyle yapay zekânın geleceği için ortaklık protokolü imzaladı. Amaç, regülasyonlarla AI gelişiminin el ele gitmesi.

Bu neyi tetikler?

  • AI gelişiminde ilk defa bir özel firma, bir devletle eşit masaya oturdu.

  • AB ya da ABD gibi büyük aktörler de benzer modeller benimseyebilir.

  • Şffaflık, hesap verebilirlik ve risk analizleri artar.

Yani: Artık mesele, "AI geliştirilsin mi?" değil, "AI nasıl, kimle ve ne için geliştirilecek?" sorusu.

DuckDuckGo: Yapay Görsel Çıkmasın!

DuckDuckGo, arama filtrelerine "AI tarafından oluşturulmuş görseli gösterme" seçeneği ekledi. Bu sayede sadece gerçek fotoğrafları görmek isteyenler için alternatif bir filtreleme dönemi başlıyor.

Bu ne anlama gelir?

  • Görsel türüne göre farklı içerik stratejileri gelişebilir.

  • E-ticaret, haber ve ürün yorumlarında gerçekçilik filtresi önem kazanabilir.

  • AI içeriklerinin şeffaflığı sorgulanmaya başlanabilir.

YouTube Shorts: Şarkıları Artık Sen Yaz

YouTube, Shorts için yeni "müzik oluşturma" aracı Dream Track AI'yi yayına aldı. Bu sayede içerik üreticileri sadece video seçmiyor, kendi müziğini de yaratabiliyor.

  • Marka içerikleri için özgün ses altyapısı oluşurulabilecek.

  • Viral içeriklerde kullanılan seslerin kaynaklı özgünlüğü artacak.

  • Telif ve lisanslama meseleleri için alternatif alan doğacak.

Şu An Ne Oluyor?

Artık platformlar:

  • Ne izleyeceğimize karar veriyor,

  • Ne zaman kaydıracağımızı planlıyor,

  • Ne yazacağımızı API ile sunuyor,

  • Ne düşüneceğimizi reklam kararlarıyla belirliyor.

Ama en önemlisi:

  • Devletlerle masaya oturuyor,

  • Şeffaflığı iş modeline dahil ediyor,

  • Yapay olanla gerçeği ayırt etmemizi istiyor.

Ben Ekin Yağmur Uygur Şahintürk – Digital Cowboys’un kurucusu, stratejiyi sezgiyle buluşturan bir iletişim mühendisiyim.
Veriyi okudum, trendlere baktım, senin için süzdüm. Şimdi harekete geçme sırası sende.
#DigitalTrailblazer