Küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ) ekonomik açıdan rahatlatmak amacıyla hayata geçirilen ve adıyla umut vadeden “Nefes Kredisi”, piyasalarda beklenen etkiyi yaratamadı.
Limitler yetersiz kaldı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Kredi Garanti Fonu (KGF) iş birliğiyle başlatılan bu kredi desteği, teoride esnafa "nefes" aldıracaktı. Ancak ortaya çıkan tablo tam tersine hayal kırıklığı yarattı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) açıklamasında; kredi miktarının 2,5 milyon TL’ye kadar çıkabileceği, ilk 6 ay ödemesiz olacağı, 24 ila 36 ay vade seçeneklerinin sunulacağı ve %37-38 civarında faizle işletmelere nefes aldıracağı söylenmişti. Ancak İzmir başta olmak üzere son günlerde ortaya çıkan tablo, bu açıklamalarla çelişti. İzmir'de krediye başvuru yapan birçok esnaf, kredi limitinin en fazla 1 milyon TL olduğunu gördü. Üstelik ödemesiz denilen ilk 6 ay sadece anapara için geçerliydi; faiz ödemeleri ise başvuru yapıldıktan hemen sonra başlamaktaydı.
Veriler ne diyor?
Verilere göre, 1 milyon TL kredi çeken bir işletme, 24 ay vadeyle toplamda 1 milyon 533 bin TL, 36 ay vadeyle ise 1 milyon 763 bin TL geri ödeme yapmak zorunda kalıyor. Üstelik bu süreçte ilk aylarda yalnızca faiz ödemesi yapılıyor ve bu rakam ilk 6 ay için aylık yaklaşık 33 bin TL’yi buluyor. Ödemeler başladığında ise 24 ay vade için aylık 72 bin TL’ye, 36 ay vade için aylık 50 bin TL'ye çıkıyor. Bu şartlar altında, bırakın “nefes almayı”, birçok işletme bu kredinin yükünü nasıl kaldıracağını kara kara düşünüyor. Özellikle İzmir'de krediye ulaşmak da başlı başına bir sorun. İzmir'de krediye başvuru yapan işletmelerin büyük bölümü, bankalardan “Limit tanımlanmadı.” “Sistem şu anda açık değil.” “Kullandırılamıyor.” yanıtlarını alıyor. Bazı başvurular başvuru yapıldığından beri beklemede. Esnaf, kredi için ne zaman dönüş yapılacağını dahi bilmiyor. Bu durum, “bu destek gerçekten bize mi veriliyor, yoksa vitrin için mi duyuruldu?” sorusunu da beraberinde getiriyor. Üstelik aynı esnaf, aynı bankaya normal ticari kredi başvurusu yaptığında bir günde işlem tamamlanıyor, kredi hesaba geçiyor. Yani daha maliyetli ama daha net bir süreç var ortada. Buna karşılık, adı “Nefes” olan bir kredi, hız ve şeffaflıktan uzak bir şekilde yürütülüyor.
İzmirli işletmeler ve esnaflar bu konuda bankalardan çözüm ve yanıt bekliyorlar.
