Karaciğerin en yaygın kanseri olan hepatoselüler karsinom (HCC), dünya genelinde hızla artış gösteriyor. The Lancet dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, karaciğer kanserlerinin yüzde 60’ının önlenebilir olduğunu ortaya koydu. Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Veysel Umman, “Yeni veriler karaciğer sağlığı için erken müdahalenin önemini bir kez daha vurguluyor” dedi.
Karaciğer kanserinin artışı ve önemi
2022’de yaklaşık 870 bin yeni HCC vakası görülürken, bu sayının 2050’de 1,5 milyona ulaşması bekleniyor. Bu artış, dünya genelinde fark edilmeyen büyük bir halk sağlığı krizine işaret ediyor. Doç. Dr. Umman, “Türkiye’de de benzer bir artış trendi var. Karaciğer kanseri, dünya genelinde 6. en sık görülen kanser olmasının yanı sıra, kanser kaynaklı ölümlerde 3. sırada yer alıyor. Ülkemizde sıklığı daha düşük olsa da, yaşam kaybı açısından ciddi bir sağlık sorunu olmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.
Karaciğer yağlanması ve risk faktörleri
Son yıllarda Türkiye’de obezite ve diyabetle bağlantılı karaciğer yağlanması vakalarında ciddi artış yaşandığını belirten Doç. Dr. Umman, bunun siroz ve karaciğer kanserine yol açabileceğini söyledi. “Karaciğer yağlanması, genellikle belirti vermeden ilerliyor ve ihmal edilmemeli” diyen Umman, viral hepatitlerin, alkol kullanımının ve metabolik hastalıkların karaciğer kanserinin artışında önemli rol oynadığını vurguladı.
Korunma ve erken tanı önemi
Doç. Dr. Umman, özellikle risk grubundaki kişilerin düzenli kontrol yaptırmaları gerektiğini belirtti. “Fazla kilo, şeker, tansiyon ve kolesterol hastaları ile hepatit virüsü taşıyanların yılda bir kez kan testi ve ultrason gibi ileri görüntülemeler yaptırması hayati önem taşıyor” dedi. Erken tanı ile cerrahi tedavi, ablasyon veya karaciğer nakli gibi yöntemlerle hastalar iyileştirilebiliyor.
Toplum ve devlet sorumluluğu
Karaciğer kanserinin önlenebilir nedenlerinin aşılama, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri olduğunu anlatan Doç. Dr. Umman, “Sessiz ilerleyen bu krize karşı hem devlet hem bireyler olarak sorumluluk almalıyız. Ulusal aşı kampanyaları, yaygın tarama programları ve sağlıklı yaşam desteklenmeli” diye konuştu.
Karaciğer yağlanmasına dikkat
Son olarak Doç. Dr. Umman, karaciğer yağlanmasının ciddiye alınması ve kontrollerin ihmal edilmemesi gerektiğini söyledi: “Karaciğer uzun süre sessiz kalır ama sorun ilerlediğinde tedavi şansı azalır. Şimdi önlem almazsak, 2050 yılı çok geç olabilir.”
