Erken ergenlikte erken teşhis hayat kurtarıyor

Uzm. Dr. Mammadova, erken ergenliğin hormon dengesizliklerinden kaynaklandığını belirterek iki ana türü olduğunu açıkladı.

• Merkezi erken ergenlik: Hipotalamus ve hipofiz bezinin erken uyarılmasıyla tetiklenir; genetik faktörler, beyin tümörleri, enfeksiyonlar, baş travmaları veya doğuştan gelen anomaliler neden olabilir.

• Periferik erken ergenlik: Yumurtalık, testis veya böbrek üstü bezlerinden östrojen ya da testosteronun aşırı salgılanması ile ortaya çıkar; tümörler, kistler, hormon içeren ilaçlar tetikleyici olabilir.

Belirtiler cinsiyete göre değişiyor

Mammadova, erken ergenlik belirtilerinin kız ve erkek çocuklarda farklılık gösterdiğini söyledi:

• Kız çocuklarında: 8 yaş öncesi göğüs gelişimi, hızlı boy uzaması, kasık/koltuk altı kıllanması, vajinal akıntı, 10 yaş öncesi adet görme.

• Erkek çocuklarında: 9 yaş öncesi testis büyümesi, penis uzaması, ses kalınlaşması, yüz kıllanması, ereksiyonlar.
  Her iki cinsiyette de vücut kokusu, sivilce artışı, hızlı kemik olgunlaşması ve duygusal dalgalanmalar görülebilir.

  

  Uzmanlar uyarıyor: Dijital yorgunluk çocuklarda öğrenmeyi yavaşlatıyor

  İçeriği Görüntüle

Psikolojik destek önemli

Erken ergenliğin çocuğun psikolojisini de etkilediğini belirten Mammadova, tanının fizik muayene, hormon testleri, kemik yaşı röntgeni ve gerekirse beyin MR’ıyla konulduğunu söyledi. Ailelerin çocuklarına sürecin tedavi edilebilir olduğunu anlatmaları önem taşıyor.

Tedaviye erken başlamak şart

Merkezi erken ergenlikte GnRH analoglar ile hormon salınımı baskılanıyor. Periferik tipte ise altta yatan neden tedavi ediliyor (ör. tümör cerrahisi veya radyasyon). Amaç, erken kemik kapanmasını önleyerek çocuğun nihai boyunu ve duygusal gelişimini korumak.

Risk faktörlerini azaltmak mümkün

Mammadova, ailelere şu uyarılarda bulundu:

• Hormon içeren ilaçları çocuklardan uzak tutun.

• Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle obeziteyi önleyin.

• Plastik şişeleri ısıtmaktan kaçının.

• Ailede genetik yatkınlık varsa erken endokrin taraması yaptırın.

Aile desteği kritik

“Erken ergenlik yaşayan çocuklar yaşıtlarından farklı hissedebilir; bu nedenle psikolojik destek çok önemlidir. Okulda öğretmenlerle iletişim kurun, doktor kontrollerini aksatmayın ve çocuğun büyüme hızını takip edin. Dengeli beslenme, yeterli uyku ve stres yönetimi hormonal dengeyi destekler” dedi.