Ekran sürelerinin pandemi sonrası hızla artmasıyla birlikte çocuklarda “dijital yorgunluk” adı verilen tablo daha sık görülmeye başladı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Barış Yazar, dijital cihazların uzun süre kullanımının hem zihinsel hem fiziksel gelişimi olumsuz etkilediğini söyledi.
Dijital yorgunluk dikkat ve öğrenme sürecini bozuyor
İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Uzm. Dr. Yazar, dijital yorgunluğun dikkati azaltarak öğrenme güçlüklerine yol açtığını ifade etti. Yazar, “Uzun süre ekran maruziyeti sonrası göz bozuklukları, davranış sorunları, uyku düzensizlikleri, küçük çocuklarda konuşma gecikmesi, dikkat eksikliği ve okul başarısında düşüş görülebilir” dedi.
Pandemi sonrası ekran süresi tüm yaş gruplarında arttı
Okullarda tablet kullanımının artması ve sosyal medyanın günlük hayatın parçası haline gelmesiyle ekran sürelerinin kontrolsüz bir şekilde yükseldiğini vurgulayan Yazar, bu durumun dijital yorgunluğu yaygınlaştırdığını söyledi.
Erken çocukluk döneminde ekran maruziyeti beyin gelişimini etkiliyor
Uzm. Dr. Yazar’a göre erken yaşlarda aşırı ekran kullanımı nörogelişimsel sorunları tetikleyebiliyor:
“0–2 yaş arasında ekran kesinlikle olmamalı. 2–5 yaşta süre günde 1 saati geçmemeli. 5 yaş sonrası ise ekran süresi mümkün olduğunca 2 saatin altında tutulmalıdır.”
Uzun süreli ekran kullanımının göz ve postür üzerindeki etkileri
Ekrana uzun süre bakmanın göz kuruluğu, miyopi riskinde artış ve göz kırpma sayısında azalmaya yol açtığını belirten Yazar, duruş bozukluklarının da giderek arttığını ifade etti:
“Sürekli başın öne eğilmesi boyun fıtığı ve omurga sorunlarına zemin hazırlayabilir.”
Dijital yorgunluğu azaltmak için 20-20-20 kuralı
Dijital yorgunluğu azaltacak basit yöntemlere de değinen Yazar, “Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca 6 metre uzaklıktaki bir noktaya bakmak göz sağlığı için çok önemlidir” dedi.
Ayrıca mavi ışık filtresi, doğru postür, aydınlık ortamda ekran kullanımı ve yatmadan 1 saat önce ekranın kapatılması gerektiğini söyledi.
Aileler çocuklarına ekran konusunda rol model olmalı
Çocukların ekran alışkanlıklarının büyük ölçüde ailelerinden etkilendiğini vurgulayan Uzm. Dr. Yazar, “Evde ekranları azaltmak, kaliteli zaman geçirmek ve okuma saatleri oluşturmak hem çocuklar hem de ebeveynler için birincil öncelik olmalıdır” diyerek uyarılarını tamamladı.
