Bilecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görevli Dr. Eray Erdem, böbrek hastalıklarının dünya genelinde milyonlarca insanı etkilediğini belirterek, bu hastalıkların sinsi ilerleyişi nedeniyle genellikle geç fark edildiğini söyledi. Dr. Erdem, böbrek yetmezliğinin küresel ölüm nedenleri arasında 7’nci sırada yer aldığını, gerekli önlemler alınmazsa önümüzdeki yıllarda 5’inci sıraya yükseleceğini ifade etti.
“Dünya genelinde 850 milyon kişi böbrek hastası”
Uluslararası Nefroloji Topluluğu verilerini paylaşan Dr. Erdem, böbrek hastalıklarının ulaştığı boyutu şu sözlerle aktardı:
“Dünya genelinde yaklaşık 850 milyon kişi böbrek hastalıklarından etkileniyor. Her yıl ortalama 11 milyon insan, böbrek yetmezliği nedeniyle hayatını kaybediyor. Yüksek gelirli ülkelerin sağlık bütçelerinin yüzde 3’ü, yalnızca diyaliz ve böbrek nakli maliyetlerine ayrılıyor.”
Dr. Erdem, Türkiye’de de tabloya dikkat çekerek, her 6–7 erişkinden birinde kronik böbrek hastalığı (KBH) bulunduğunu söyledi. TÜİK verilerine göre ise 2023 yılında ölümlerin yüzde 3,1’i böbrek yetmezliği kaynaklı olarak kayıtlara geçti.
“En büyük neden: Diyabet ve hipertansiyon”
Kronik böbrek hastalıklarının nedenlerine değinen Erdem, bu rahatsızlığın en sık diyabet ve hipertansiyon sonucu ortaya çıktığını belirtti:
“Türk Nefroloji Derneği verileri, hipertansiyon, diyabet ve kalp hastalığı olan bireylerde böbrek hastalığı görülme oranının çok daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, bu risk faktörleriyle mücadele, hastalığın ilerlemesini durdurmak için en etkili yöntemdir.”
“Erken teşhis, yaşam kalitesini korur”
Dr. Erdem, erken tanı ve düzenli kontrollerin hastalığın seyrini değiştirebileceğini belirtti:
“Erken teşhis, etkili tedavi ve periyodik izlemler, kronik böbrek hastalıklarının ilerlemesini durdurabilir. Sağlık Bakanlığı’nın Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) uygulaması, bu kapsamda önemli bir adımdır. HYP sayesinde aile hekimleri; hipertansiyon, diyabet, obezite gibi riskleri değerlendirip, yaşam tarzı değişiklikleri konusunda bireylere danışmanlık vermekte ve gerektiğinde üst basamaklara yönlendirme yapmaktadır.”
“Amacımız, fonksiyon kaybı ve engelliliğin önüne geçmek”
Dr. Erdem, kronik hastalıklarla etkin mücadelenin yalnızca tedavi değil, koruyucu sağlık hizmetleri ile mümkün olduğunu vurguladı:
“Amaç, hastalıkları kontrol altına almak, bireylerin fonksiyon kaybı yaşamasını ve engelli hale gelmesini önlemektir. Kronik böbrek hastalığında düzenli takip, sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve bilinçli ilaç kullanımı büyük önem taşır.”
