Son günlerde acil servislere besin zehirlenmesi şikâyetiyle başvurularda artış yaşandığını söyleyen VM Medical Park Mersin Hastanesi Acil Tıp Uzmanı Dr. Ayşegül İşlek Yüksel, bazı bakterilerin hafif seyirli belirtiler yaratırken bazılarının ölümcül sonuçlara yol açabileceğini vurguladı. Yüksel, risk gruplarına ve alarm belirtilerine ilişkin hayati uyarılarda bulundu.
“Bebekler, gebeler ve yaşlılar daha ağır etkileniyor”
Besin zehirlenmesinin tüketilen kontamine yiyecek veya içecekler sonucu ortaya çıktığını belirten Uzm. Dr. Yüksel, “Çoğu zaman kısa süreli ve hafif seyreder ancak özellikle bebekler, çocuklar, gebeler, yaşlılar ve bağışıklığı zayıf bireylerde tablo çok daha ağır ilerleyebilir” dedi.
“Kusma ve ishal vücudun savunma mekanizmasıdır”
İshal ve kusmanın vücudun toksinleri dışarı atmak için geliştirdiği doğal bir savunma mekanizması olduğunu söyleyen Yüksel, “Bu süreçte ishali durdurucu ilaçların bilinçsiz kullanımı tehlikeli olabilir. Bakterinin bağırsakta kalmasına yol açarak daha ağır hastalıklara neden olabilir” ifadelerini kullandı.
Hangi bakteri hangi besinden bulaşır?
Uzm. Dr. Yüksel, besin zehirlenmesine yol açan en riskli bakterileri ve kaynaklarını şöyle açıkladı:
· Salmonella: Çiğ veya iyi pişmemiş tavuk, et, balık, yumurta ve pastörize edilmemiş süt.
· Clostridium botulinum (botulizm): En ölümcül besin zehirlenmesi. Hatalı hazırlanmış ev konserveleri en büyük risk kaynağı.
· E.coli: Çiğ kıyma, pastörize edilmemiş süt, kirli suyla temas eden sebze-meyve.
· Staphylococcus aureus: Ellerdeki yaralar veya cilt enfeksiyonları aracılığıyla süte, salatalara, tatlılara bulaşabilir. Ürettiği toksinler pişirme ile yok olmaz.
· Bacillus cereus: Pirinç, makarna, kremalı ürünler. Uygun olmayan soğutma ve yeniden ısıtma en büyük tehlike.
· Listeria: Donmaya dayanıklı tek bakteridir. Çiğ et, tavuk, donuk gıdalar ve bazı peynirlerde bulunabilir.
· Vibrio türleri: Özellikle yaz aylarında kabuklu deniz ürünlerinde görülür.
Belirtiler ne zaman ortaya çıkar?
Zehirlenme bulgularının kontamine besin tüketiminden 30 dakika ile 72 saat sonra gelişebileceğini söyleyen Yüksel, hastalığın çoğu zaman 1–3 gün sürdüğünü ancak bazı vakaların bir haftaya kadar uzayabildiğini ifade etti.
“Hangi belirtilerde acil servise gidilmeli?”
Dr. Ayşegül İşlek Yüksel, aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden acile başvurulması gerektiğini söyledi:
· Nörolojik belirtiler: Çift görme, bilinç bulanıklığı, nöbet, baş ağrısı.
· Solunum sıkıntısı: Kusma ve ishalle birlikte nefes darlığı veya solunum güçlüğü.
· Şiddetli tablo: Kanlı ishal, boyun sertliği, yüksek ateş, iki günden uzun süren belirtiler.
· Botulizm şüphesi: Konserve tüketimi sonrası kas güçsüzlüğü ve ilerleyici nörolojik semptomlar.
· Zirai ilaç teması: Zehirlenme belirtileriyle birlikte pestisit temas öyküsünün bulunması.
