Şekerin sağlığa zararları bilinse de uzmanlar, glikasyon adı verilen kimyasal sürecin sadece şeker tüketimiyle değil, yanlış pişirme teknikleriyle de hızlandığını vurguluyor. Medicana International İzmir Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Mısra Aydın, “Kızartma, ızgara ve yüksek ısıda pişirme, yiyeceklerde glikasyon ürünlerinin birikmesine neden olur. Bu da hem yaşlanmayı hızlandırır hem de kronik hastalıklara zemin hazırlar” uyarısında bulundu.
“Glikasyon sessiz bir yaşlanma süreci”
Dyt. Mısra Aydın, glikasyonun şeker moleküllerinin proteinlere veya yağlara bağlanmasıyla ortaya çıkan ve dokulara zarar veren bir reaksiyon olduğunu belirterek, “Bu süreçte oluşan ileri glikasyon son ürünleri (AGEs), hücre yapısını bozarak yaşlanmayı hızlandırır. Ayrıca kalp damar hastalıkları, diyabet ve Alzheimer gibi kronik hastalıkların gelişiminde de rol oynar” dedi.
“Kızartma yerine buharda pişirin”
Glikasyonun yalnızca tatlı tüketimiyle değil, pişirme yöntemiyle de artabileceğini belirten Aydın, “Yüksek ısıda pişirme, özellikle kızartma ve ızgara, toksik glikasyon ürünlerinin birikmesine yol açar. Bunun yerine haşlama, buharda pişirme veya fırında düşük ısıda pişirme yöntemleri tercih edilmelidir” dedi.
Antioksidanlar glikasyonu azaltıyor
C vitamini, E vitamini, yeşil çay, yaban mersini gibi antioksidan açısından zengin gıdaların glikasyonun zararlı etkilerini azalttığını söyleyen Aydın, “Taze sebze ve meyve tüketin, işlenmiş karbonhidratlardan uzak durun, bol su için. Bu basit önlemler, hücre yaşlanmasını yavaşlatır” ifadelerini kullandı.
“Erken önlem almak çok önemli”
Dyt. Mısra Aydın, glikasyonun dolaylı olarak HbA1c testiyle takip edilebildiğini belirterek, “Bu test kandaki ortalama şeker seviyesini gösterir. Glikasyon, ciltteki kollajen ve elastin yapısını bozarak kırışıklık, sarkma ve elastikiyet kaybına neden olur. Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleriyle bu süreci yavaşlatmak mümkündür” dedi.
Aydın, son olarak şu uyarıda bulundu:
“Şekerden kaçmak yetmez; tenceredeki ısıya da dikkat etmek gerekir. Sağlıklı pişirme yöntemleri, uzun vadede hem genç kalmayı hem de kronik hastalıklardan korunmayı sağlar.”
