Özellikle ABD yapımı F-35 Lightning II ve Avrupa konsorsiyumuna ait Eurofighter Typhoon jetleri, Ankara'nın envanterine girememesiyle gündemin merkezinde yer alıyor.
KAAN uçaklarının seri üretimi ancak 2030 yılında olacak
2019 yılında Rusya'dan alınan S-400 hava savunma sistemleri, ABD'nin CAATSA yaptırımlarını tetikleyerek Türkiye'yi F-35 programından çıkardı. Bu durum, 1,4 milyar dolar ödenmesine rağmen üretilen 6 F-35 uçağının ABD hangarlarında bekletilmesine yol açtı. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Kasım 2024'te 40 adet F-35 talebini yinelerken, S-400 sorununun hâlâ çözülemediğini vurguladı. Eylül 2025'teki Erdoğan-Trump görüşmesi, F-35 erişimini ele alsa da somut bir anlaşma sağlanamadı. ABD Dışişleri, S-400'lerin "çözülmesini" önkoşul koşarken, Türkiye programdaki üretim payını geri almakta ısrarcı. Mart 2025'te Trump'ın F-35'e dönüş sinyali vermesine rağmen, bürokratik engeller ve Kongre baskısı süreci yavaşlattı. Bu belirsizlik, Türk Hava Kuvvetleri'nin 5. nesil uçak hayalini erteleyerek milli KAAN projesine bağımlılığı artırdı. KAAN'ın ilk test uçuşu 2025 sonunda beklenirken, seri üretim 2030'u bulacak; bu da F-35 boşluğunu derinleştiriyor. Eurofighter Typhoon tarafında ise Almanya'nın yıllarca sürdürdüğü satış şerhi, Temmuz 2025'te Federal Güvenlik Konseyi onayıyla kalktı.
Almanya'da izin bekleniyor
Türkiye-İngiltere arasında imzalanan mutabakat zaptı, 40 adet Typhoon alımı için kapı araladı. Ancak Katar ve Umman'dan 12-24 adet ikinci el Tranche 3A jetinin devri, Almanya'nın ek ihracat izni bekliyor. Bloomberg'e göre, 10 milyar euroluk anlaşma İngiltere arabuluculuğunda ilerlerken, ilk teslimatlar 2026 başını hedefliyor. MSB kaynakları, 28 yeni Tranche 4 jeti için konsorsiyumla (Almanya, İtalya, İspanya) müzakerelerin olumlu seyrettiğini belirtiyor. Yine de bürokratik gecikmeler ve Yunanistan'ın itirazları, tam anlaşmayı 2025 sonuna öteleyebilir. Muhalefet, hava savunma açığının milli güvenliği zayıflattığını savunurken, CHP'li Bağcıoğlu projelerin hızlandırılmasını talep etti. Ankara, F-16 modernizasyonuyla köprü kurmaya çalışsa da, bölgesel tehditler baskıyı artırıyor. Uzmanlar, S-400-F-35 düğümünün çözülmemesi halinde Eurofighter'in ana alternatif olacağını öngörüyor. Sonuçta, Türkiye'nin hava gücü yenileme maratonu, diplomatik zaferlere bağlı olarak 2026'ya sarkabilir.
