Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Hanehalkı Tüketim Harcaması (Bölgesel) verilerini açıkladı.
Araştırmaya göre, İBBS 1. Düzey bölgeleri bazında Türkiye’de yapılan her 4 harcamadan biri İstanbul bölgesinde gerçekleşti. İstanbul, eğitimden konuta, kişisel bakımdan yeme-içmeye kadar tüm kategorilerde en yüksek paya sahip olurken, en düşük tüketim payı Kuzeydoğu Anadolu’da (TRA) kaydedildi.
İstanbul açık ara önde: Eğitim, konut ve kişisel bakımda zirvede
TÜİK verilerine göre, TR1 (İstanbul) bölgesi tüm harcama türlerinde en yüksek payı aldı.
- Eğitim hizmetlerinin yüzde 37,8’i,
- Lokanta ve konaklama harcamalarının yüzde 31,5’i,
- Konut ve kira harcamalarının yüzde 27,8’i,
- Kişisel bakım ve çeşitli hizmetlerin yüzde 27,1’i İstanbul’da gerçekleşti.
İstanbul’u yüzde 15,0 ile TR3 (Ege) ve yüzde 12,1 ile TR6 (Akdeniz) bölgesi izledi.
Ege bölgesi tütünde, Akdeniz turizmde öne çıktı
İkinci sırada yer alan Ege Bölgesi (TR3);
- Alkollü içecekler, tütün ve tütün ürünlerinde yüzde 18,2,
- Mobilya ve ev eşyalarında yüzde 16,1,
- Sağlık harcamalarında yüzde 15,9,
- Lokanta ve konaklamada yüzde 15,6 pay aldı.
Ege’yi izleyen Akdeniz Bölgesi (TR6) ise yaz turizmi, ulaşım ve gıda harcamalarındaki yüksek oranlarla dikkat çekti.
Kuzeydoğu ve Ortadoğu Anadolu harcamalarda en düşük paya sahip
Hanehalkı tüketim harcamalarından en düşük payı yüzde 1,5 ile TRA (Kuzeydoğu Anadolu) bölgesi aldı.
Bu bölgeyi yüzde 2,3 ile TRB (Ortadoğu Anadolu) ve yüzde 3,1 ile TR9 (Doğu Karadeniz) izledi.
Kuzeydoğu Anadolu’da gıda harcamaları yüzde 2,1, tütün harcamaları yüzde 1,9, giyim ve ayakkabı harcamaları yüzde 1,8 pay aldı.
Ortadoğu Anadolu’da ise gıda harcamaları yüzde 3,4, giyim harcamaları yüzde 3,3, bilgi ve iletişim harcamaları yüzde 2,6 olarak kaydedildi.
Konut, ulaştırma ve gıda harcamaları en büyük kalem
TÜİK verilerine göre, tüm bölgelerde hanehalkı harcamalarının en büyük bölümünü konut ve kira, ulaştırma ve gıda harcamaları oluşturdu.
- Konut ve kiraya en yüksek payı yüzde 27,3 ile İstanbul,
- En düşük payı ise yüzde 20,1 ile Kuzeydoğu Anadolu ayırdı.
Ulaştırma harcamalarında yüzde 24,3 ile Batı Marmara (TR2) ilk sırada yer alırken, Güneydoğu Anadolu (TRC) yüzde 14,6 ile son sırada kaldı.
Gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarında ise yüzde 30,2 ile Ortadoğu Anadolu (TRB) zirvedeyken, İstanbul yüzde 15,9 ile son sırada yer aldı.
İzmir ve Ankara da öne çıkan bölgeler arasında
İBBS 2. Düzey verilerine göre;
- Türkiye’deki hanehalkı harcamalarının yüzde 24,9’u İstanbul’da (TR10),
- Yüzde 8,3’ü Ankara’da (TR51),
- Yüzde 6,4’ü İzmir’de (TR31),
- Yüzde 5,9’u Kocaeli-Sakarya-Düzce-Bolu-Yalova (TR42) bölgesinde gerçekleşti.
Konut harcamalarında İzmir bölgesi yüzde 27,8 ile ilk sırada yer alırken, ulaştırmaya en çok pay ayıran bölge yüzde 25,7 ile Balıkesir-Çanakkale (TR22) oldu.
TÜİK verileri, bölgesel tüketim dengesizliğini açıkça ortaya koydu. Türkiye genelinde tüketim yükünün büyük kısmını İstanbul ve çevresi taşırken, Doğu ve Kuzeydoğu Anadolu bölgeleri toplam harcamalardan oldukça düşük pay alıyor.
Konut, ulaştırma ve gıda harcamaları ise hane bütçesinin en büyük üç kalemi olmaya devam ediyor.
