Yale Üniversitesi, kişiye özel geliştirilen kanser aşısı ile gündemde yer alıyor. Üniversitenin 2019’da başlattığı kanser çalışmalarına katılan bir grup hasta, Temmuz 2023’te yapılan üç yıllık takip muayenesinde kitlelerin yok oldukları tespit edildi. Bu bulgular, kanser tedavisi konusunda devrim niteliğinde bir adım olarak değerlendirildi.
Sağlıklı hücrelere zarar vermeyen aşı
Yale Kanser Merkezi ve Dana-Farber Kanser Enstitüsü tarafından geliştirilen aşı, cerrahi müdahale sonrası kalan kanser hücrelerini hedef almayı amaçlıyor. Bu aşı, her bir hastanın biyolojik yapısına özel olarak tasarlandı ve bağışıklık sisteminin sadece tümöre özgü mutasyonları tanıyıp ortadan kaldırmasını sağladı.
Böbrek kanserinin evre 3 ve 4 türleri olan berrak hücreli renal hücreli karsinom (ccRCC), hastaların yüzde 85-90'ını öldürürken, bu deneysel aşı hastalığın nüksetmesini engelleme konusunda umut vaat ediyor. Çalışmaya katılan 9 hastanın hiçbirinde hastalık tekrar ortaya çıkmadı.
Kanser hücrelerinin yüzde 65’ini yok etti
Faz 1 aşamasında, aşı hastalar tarafından ne kadar tolere edilebilir ve güvenli olup olmadığı açısından test edildi. Toplamda 7 doz aşı alan 9 hasta, deneysel tedaviye katıldı. Beş hasta, düşük doz bağışıklık tedavisi olan ipilimumab ile birlikte aşılandı. Bağışıklık sistemi, hastaların tümörlerinde bulunan kanserle ilişkili mutasyonların yüzde 65'ine kadarını tanıyıp tepki verdi.
Aşı, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasına yardımcı olan "neoantijen" adı verilen protein parçacıklarıyla geliştirildi. Her hastanın tümörü genetik olarak dizilendi, kanserle ilişkili proteinler belirlendi ve bu proteinleri tanıyacak peptitler laboratuvar ortamında sentezlendi. Ardından, kişiye özel aşı üretildi.
Aşının etkisi doğrulandı, çalışmalar devam ediyor
Onkoloji alanında kanserin bağışıklık sistemini atlatmasını engellemek için zorluklar yaşanmıştı. Ancak Yale Üniversitesi'nin geliştirdiği bu kişiye özel kanser aşısı, kanser tedavisinde devrim yaratma potansiyeline sahiptir.
Böbrek kanseri, dünya genelinde en yaygın 10 kanser türü arasında yer almakta ve her yıl 400 binden fazla yeni vaka tespit edilmektedir. ABD’de ise bu sayı yaklaşık 80 bin civarındadır. Sigara, obezite, yüksek tansiyon ve genetik faktörler, böbrek kanserinin gelişme riskini artıran unsurlar arasında yer alır.
