Halk arasında “kelebek hastalığı” olarak bilinen lupus, bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkan kronik bir rahatsızlık.
Medicana Sağlık Grubu İç Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Murtaza Çit, hastalığın genellikle yüz bölgesinde burun ve yanak çevresinde kızarıklıklarla kendini gösterdiğini, ancak birçok organı etkileyebileceği için erken teşhisin hayati önem taşıdığını vurguladı.
“Bağışıklık sistemi kendi dokularına saldırıyor”
Lupusun, bağışıklık sisteminin dengesiz çalışması sonucu ortaya çıktığını anlatan Dr. Çit, şu bilgileri paylaştı:
“Lupus, bağışıklık hücrelerinin kendi dokularına reaksiyon göstermesiyle gelişir. Bu hastalık; eklemler, akciğer, karaciğer, böbrek, kalp ve organ zarlarını etkileyebilir. Özellikle yüzde kelebek şeklinde kızarıklık, kas-eklem ağrısı, halsizlik, yüksek ateş ve döküntüler hastalığın sık görülen belirtilerindendir.”
“Güneş ışığı ve alerjenler hastalığı tetikleyebilir”
Lupusun nedeninin kesin olarak bilinmediğini, ancak genetik ve çevresel faktörlerin birlikte rol oynadığını dile getiren Dr. Çit, “Güneş ışığı, radyasyon, bazı enfeksiyonlar ve dış alerjenler hastalığın tetikleyicisi olabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde bu faktörler hastalığı aktif hale getirebilir” dedi.
“Romatizmal hastalıklarla karıştırılabiliyor”
Lupusun eklem ağrısı ve şişlik gibi belirtilerinin, romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklarla karıştırılabildiğine dikkat çeken Dr. Çit, “Tanı koymak için ayrıntılı laboratuvar testleri ve hastalık öyküsünün dikkatle incelenmesi gerekir. Otoimmün testlerde antinükleer antikor (ANA), anti-dsDNA ve antifosfolipid antikorlar pozitif bulunabilir” ifadelerini kullandı.
“Hastalık dönemsel olarak alevleniyor”
Dr. Çit, lupus hastalığının dönemsel olarak alevlenme ve sakinleşme evreleri olduğunu belirtti:
“Hasta, semptomların sakin olduğu dönemde başvurduğunda tanı zorlaşır. Ancak alevlenme döneminde yüzde kızarıklık, eklem şişliği ve ağrılar artar. Bu dönemde başvuran hastalarda tanı koymak çok daha kolay olur.”
“Lupus ömür boyu takip gerektirir”
Dr. Çit, hastalığın kadınlarda erkeklere oranla 9 kat daha fazla görüldüğünü belirterek şunları söyledi:
“Lupus, kalp, böbrek ve akciğer gibi hayati organlarda doku hasarına yol açabilir. Ayrıca tedavide bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanıldığı için hastalar enfeksiyonlara açık hale gelir. Bu nedenle düzenli takip hayati önem taşır.”
“Tedavi, hastalığın evresine göre planlanıyor”
Hastalığın tedavisinin semptomlara göre değiştiğini belirten Dr. Çit, “Alevlenme dönemlerinde yüksek doz kortizol tedavisi uygulanabilir. Kortizolün yetersiz kaldığı durumlarda immün sistemi baskılayan ilaçlara geçilir. Hastalık sakinleştiğinde dozlar azaltılarak uzun süreli tedaviye geçilir. Lupus hastalarının ömür boyu takip edilmesi gerekir” diye konuştu.
Uzm. Dr. Murtaza Çit, yüzde kelebek şeklinde kızarıklık, eklem ağrısı, yorgunluk ve ateş gibi belirtiler yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden bir uzmana başvurması gerektiğini belirterek, “Lupus erken teşhis edildiğinde kontrol altına alınabilir, geç kalındığında ise hayati organlarda geri dönüşsüz hasarlara neden olabilir” uyarısında bulundu.