İzmir Kadın Dayanışma Derneği tarafından yürütülen “İzmir’de Kadın Da(ya)nışma Merkezlerinin İzleme Kapasitesinin Artırılması ve KDM’ler Arası İşbirliğinin Güçlendirilmesi Projesi”, Avrupa Birliği’nin CEİDizler Hibe Programı kapsamında finanse edildi. Kasım 2024 - Ekim 2025 dönemini kapsayan proje süresince İzmir’deki KDM’lerin mevcut durumları incelendi, eksiklikler belirlendi ve kurumsal gelişim önerileri sunuldu. Rapor, Nilgün Karacaoğlu tarafından hazırlanarak çevrim içi olarak yayımlandı. Analiz, İzmir’deki merkezlerin kurumsal kapasitesinin zayıf olduğunu ve yerel toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarına katkılarının sınırlı kaldığını ortaya koydu.
Raporun çarpıcı tespitleri
Kadınların şiddetle mücadelede destek alabilecekleri en önemli yerel mekanizmalar arasında yer alan KDM’lerin birçok alanda eksiklik yaşadığı belirtildi. Rapordan öne çıkan bulgular şöyle:
-
KDM’lerin kurumsal statüsü belediyeden belediyeye değişiyor, bu da siyasi değişimlerden etkilenme riskini artırıyor.
-
Görüşülen hiçbir KDM’nin kendine ait bütçe kalemi bulunmuyor.
-
Yazılı prosedürler ve kriz müdahale protokolleri büyük oranda eksik; hizmetler kişisel inisiyatiflere dayalı yürütülüyor.
-
Psikolojik destek hizmeti yaygın olsa da hukuki destek yalnızca 7 merkezde sağlanıyor.
-
Sosyal hizmet uzmanı ve avukat istihdamı yetersiz.
-
7 KDM’nin girişinde rampa bulunmuyor, sadece 6 merkezde engelli tuvaleti mevcut.
-
Göçmen ve mülteci kadınlara tercüman desteği ile çok dilli materyaller sınırlı.
-
Veri toplama ve arşivleme politikaları yetersiz; 19 merkezde yıllık değerlendirme raporu hazırlanmadı.
-
KDM’lerin, toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarından uzaklaşıp, sosyal yardım birimleri gibi konumlandırılma riski bulunuyor.
“Yerel mekanizmalar güçlenmezse kadınlar savunmasız kalır”
Rapor, KDM’lerin kadınların yaşam hakkı, adalete erişimi ve ekonomik bağımsızlığı için kritik bir rol oynadığını vurguluyor. Ancak mevcut durumun, merkezlerin “dönüştürücü potansiyelini” zayıflattığı ifade ediliyor.
Analiz sonunda şu çağrılara yer verildi:
-
KDM’lerin kurumsal kapasitesinin güçlendirilmesi,
-
Erişilebilirlik, hizmet niteliği ve veri yönetimi alanlarındaki eksiklerin giderilmesi,
-
Şiddetle mücadelede etkili yerel mekanizmaların oluşturulması.
Kadın dayanışması güçlendikçe toplum güçlenir
Raporun sonuç kısmında, elde edilen bulguların yalnızca İzmir değil, Türkiye genelinde kadın politikalarının güçlenmesi için referans niteliğinde olduğu belirtildi. Uzmanlara göre, kadınların şiddet karşısında güvende hissetmesi ancak yerel yönetimlerin güçlü, sürdürülebilir ve bağımsız dayanışma merkezleriyle mümkün olacak.
