İzmir'de denizdeki kirlilik ve koku bu yaz aylarında dayanılmaz hale geliyor. Kokuyla birlikte denizin rengi de kahverengi ve kırmızıya dönüşüyor, körfezin kokusu nedeniyle İzmirliler 1. Kordon, Güzelyalı ve Karşıyaka sahilinde yürüyemez hale geliyorlar. Geçen sene binlerce ölü balığın kıyıya vurması da işin cabası.
Bitmeyen çile, körfezin kokusu
Senelerdir bir türlü çözülemeyen İzmir Körfezi'nin kokusu son senelerde dayanılmaz bir noktaya geldi. İzmir Körfezi, 1960’lardan itibaren evsel ve endüstriyel atıklar nedeniyle giderek kirlenmeye başlamıştı. İşin içine bir de İzmir Körfezi'ne demir atan yük gemilerinin sintine atıkları eklenince İzmir Körfezi ekosistemini kaybetme noktasına geldi. Geçmiş senelerde körfeze giden atıkların hiçbirisi herhangi bir arıtmaya tabi tutulmadan birçok noktadan İzmir Körfezi’ne ulaşıyordu. Bu durum 2000 senesine kadar devam etti. 2000 senesinde ise Büyük Kanal Projesi devreye girdi ve atıklar arıtma tesislerinde arıtılarak İzmir Körfezi’ne deşarj edilmeye başlanmıştı. 2002 senesinde ise Güneybatı Atık Su Arıtma Tesisi hizmete girmiş ve sonuçta tüm bunlara bağlı olarak sonra İzmir Körfezi’nde ise iyileşme gözlenmeye başlanmıştı. Ancak bu durum özellikle son 20-25 senede yaşanan yoğun nüfus artışına bağlı hareketlilik ile 2017-2018 senelerinde körfezde ciddi şekilde yaşanan koku olayları ortaya çıkmaya başladı.
Mevcut arıtma sistemi yeterli gelmediği bu durum bakanlığın ve belediyenin verdiği demeçlerde de ortaya çıkmıştı. Artan endüstrileşme de bu duruma tuz biber ekti. Kaçak olarak körfeze giden atıkların dere ve drenajlar yardımı ile bu durum daha da kötüleşti. Geçtiğimiz günlerde faaliyet alınan Çiğli İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi’nin 4. Fazı'nın açılması bu kokuya çözüm olacak mı? Bunu yaz aylarında artan sıcaklıklarla birlikte hep beraber göreceğiz.
İZDENİZ Yönetim Kurulu Başkanı topu Gediz'e atıyor, körfeze akan çamur diyor
Kıyı ve Deniz Mühendisi Dr. Işıkhan Güler ise körfezin ana kirlilik nedeninin Gediz Nehri olduğunu dile getiriyor ve ekliyor;
"Gediz'den kaynaklı kirliliği önlemek doğrudan merkezi iktidarın sorumluluğundadır. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Gediz Havzası'nda bulunan ve akarsuları kirleten sanayi bölgelerine ya da eksik çalışan katı atık tesislerine müdahale etmesi mümkün değildir. Bu durum tespitidir."
Işıkhan Güler, elbette bu demeci verirken İZDENİZ Yönetim Kurulu Başkanı ünvanıyla yapıyor. 13 Mart tarihinde verdiği röportajda ise “Denize akıtılan suyun kalitesi, kirli ya da atık su kalitesi değil. Yağmur suyundan kaynaklanan kalite. Yapılan analizin sonucundaki parametrelerin hepsi içme suyu seviyesine yakın. Temiz ölçekli. Kirletici bir unsur yok” diyor. İzmir Körfezi’nin Konak İskelesi tarafında kirli su deşarjının olduğu, deşarj sonrası suyun bir bölümünde renk değişimi yaşandığı iddialarını ise kabul etmiyor ve "Derelerde yağmur akışa başladığında önce koyu renkli bir şey gider. O, aslında çamurdur. Çamur, derelerde yağmurun taşıdığı, tabandaki malzemedir" diyor.
İZDENİZ'deki atamaların öyküsü
Basında yer alan haberlere göre Eski İZDENİZ Genel Müdürü Ümit Yılmaz, 2024 senesinin Mayıs ayında yeni dönemde yönetim kurulu üyeliği teklif edilmesine üzerine bu teklifi reddederek görevinden istifa etmişti. Bu istifanın perde arkasında ise İZDENİZ’in Genel Müdürü Kaptan Ümit Yılmaz’ın yerine inşaat mühendisi getirilmek istenmesi olduğu yine basında çıkan haberlerde yer almıştı. Bu süreçte Genel müdür yardımcılığına, İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketlerinde ve İZDENİZ’de yöneticilik yapan Özlem Köymen getirilmişti. Sonrasında ise İZDENİZ Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Işıkhan Güler atanmıştı.
Cemil Tugay: Hiçbir şeyi garanti edemeyiz
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay ise senelerdir koku sorunuyla eziyete dönüşen İzmir Körfezi’nin, bu yaz daha az kokacağını söyledi ama bir diğer yandan ise "hiçbir şeyi garanti edemeyiz ama geçen seneki gibi kesinlikle olmaz. Kirliliğinde artış olmayacağını garanti ederim” diye konuştu. Ardından da şunları ekledi; "benim garanti ettiğim tek şey arıtmanın düzgün çalıştığı" dedi. Yine bir şeylerin garanti edilemediği bir noktadayız ve tüm bu bilgiler ışığında bu yaz, İzmirliler körfezin kötü kokusuna maruz kalacak mı kalmayacak mı hep birlikte göreceğiz. Nasıl olsa İzmirlilere Cemil Tugay tarafından söz verilemiyor. Hal böyle olunca İzmir'in bu sene kokup kokmayacağı ise belirsizliğini korumaya devam ediyor. Tek seçenek var; yaşayıp görmek.
