Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, kuraklık tehdidi altındaki tarımsal üretim alanlarında çözüm üretmeye yönelik önemli bir projeye daha imza attı. Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Şerafettin Âşık’ın yürütücülüğünü üstlendiği “Akıllı Dijital Toprak Nem Sensörleriyle İzlenen Farklı Yağmur Suyu Hasat Yöntemlerinin Sürdürülebilir Zeytin Üretiminde Kullanılabilme Potansiyelinin Toprak ve Bitki Özellikleri ile Sosyoekonomik Açıdan Değerlendirilmesi” başlıklı proje, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenmeye değer bulundu.
İklim değişikliği ile mücadelede bilimsel adım
Küresel ısınmanın etkileriyle birlikte tarımsal üretimde yaşanan belirsizliklere çözüm üretmeyi hedefleyen proje, özellikle zeytin gibi yarı kurak ve kurak iklimlerde yetiştirilen ürünlerin sürdürülebilirliği için umut vadediyor. Projeyle birlikte, yağmur suyunun tarımda daha etkin ve verimli kullanımı için bilimsel bir altyapı oluşturulması planlanıyor.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, başarılı projenin yürütücüsü Prof. Dr. Şerafettin Âşık’ı makamında ağırlayarak tebrik etti. Rektör Budak, “Ege Üniversitesi olarak, sürdürülebilir tarım uygulamalarına yönelik bilimsel projelere büyük önem veriyoruz. Hocamızın yürüttüğü bu kıymetli proje, sadece su kaynaklarının daha verimli kullanılmasına değil, aynı zamanda zeytin üretiminin iklim değişikliği karşısında dirençli hale gelmesine de katkı sağlayacak. Yağmur suyunun akıllı sensörlerle izlenerek değerlendirilmesi, tarımsal üretimde dijitalleşmenin de güzel bir örneği olacak. Hocamızı gönülden tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum” dedi.
Yağmur suyu hasadı ile zeytinde kuraklığa çözüm aranıyor
Projenin detayları hakkında bilgi veren Prof. Dr. Şerafettin Âşık ise, çalışmanın temel amacının yağmur suyunun farklı hasat yöntemleriyle toplanarak zeytin üretiminde kullanılabilirliğini araştırmak olduğunu belirtti. Âşık, “Dünyada bilinen en önemli, doğal ve ekonomik su kaynağı yağıştır. Özellikle yarı kurak ve kurak bölgelerde yağmur suyunun toplanması, yani su hasadı yöntemi, zeytin üretimini sürdürülebilir kılmak açısından kritik önemdedir. Projemizde farklı örtü materyalleri ve yöntemlerle, zeytin bitkisinin kuraklıktan ne derece etkilendiğini, hangi koşullarda en az zararla yetiştirilebileceğini araştıracağız” ifadelerini kullandı.
Ayrıca iklim değişikliğinin zeytin bitkisinin gelişim evreleri üzerindeki etkilerinin fenolojik ve pomolojik süreçler üzerinden analiz edileceğini belirten Âşık, “Bitkinin iklimsel strese karşı duyarlılığı yalnızca gözlemsel değil, biyoçeşitlilik ve moleküler düzeyde de ölçülecek. Bu yönüyle proje, klasik tarımsal analizlerin ötesine geçerek bütüncül bir yaklaşım sunuyor” diye konuştu.
Dijital sensörlerle tarımda yeni dönem
Projede dikkat çeken bir diğer unsur ise “Nesnelerin İnterneti” (IoT) teknolojilerinin aktif biçimde kullanılması. Toprak neminin dijital sensörlerle anlık olarak izleneceğini vurgulayan Âşık, “Akıllı dijital sensörler sayesinde, yağmur suyu hasat yöntemlerinin toprakta nasıl bir nem dengesi oluşturduğu bilimsel olarak gözlemlenecek. Bu sayede, en verimli yöntemi belirleyerek çiftçilere somut önerilerde bulunabileceğiz. Günümüzde giderek yaygınlaşan IoT uygulamaları, tarımsal üretimde devrim niteliğinde yenilikler getiriyor. Bu projeyle biz de hem verimliliği artırmayı hem de su kaynaklarının doğru yönetimini hedefliyoruz” dedi.
Kırsaldaki üreticiye de ışık tutacak
Çalışmanın yalnızca akademik çevreler için değil, aynı zamanda kırsalda üretim yapan çiftçiler için de önemli çıktılar sunacağına dikkat çeken Prof. Dr. Âşık, “Bugün birçok üretici, sulama suyu kaynağına sahip olmadan, yalnızca yağışa dayalı tarım yapıyor. Bu proje ile onların üretimlerini sürdürülebilir hale getirecek alternatifleri sunmayı hedefliyoruz. Sonuçların, su stresi yaşayan bölgelerde zeytin üretimi yapan üreticiler için yol gösterici olacağına inanıyorum” dedi.
