Geçmişte unutulmaya yüz tutan ebelik mesleği, Türkiye'de yapılan yasal düzenlemeler, genişletilen yetkiler ve artan toplumsal farkındalık sayesinde yeniden önem kazandı. Üniversitelerdeki ebelik bölümlerine olan yoğun ilgi, mesleğin geleceğine dair umut verirken; artık ebeler kendi sağlık birimlerini açarak bağımsız çalışabiliyor. Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi (KOSTÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yurdanur Dikmen, modern ebelik anlayışını ve yeni nesil eğitim yaklaşımlarını anlattı.
Ebelik eğitimine ilgi yüzde 82 arttı
Ebelik bölümlerine olan talep son 7 yılda yaklaşık yüzde 82 artış gösterdi. 2017'de yalnızca 49 üniversitede bulunan ebelik programları, 2024’te 68 üniversitede toplam 97 programa ulaştı. Kontenjanlar ise 3 bin 26’dan 5 bin 490’a çıktı. KOSTÜ de 2025-2026 eğitim döneminde ilk kez ebelik bölümüne öğrenci alacak üniversiteler arasına katıldı.
“Yeni nesil ebelik modeli gelişiyor”
Prof. Dr. Yurdanur Dikmen, ebelik mesleğine olan ilginin normal doğumu teşvik eden politikalarla birlikte hızla arttığını belirterek şunları söyledi:
“Üniversitelerde ebelik bölümleri yüzde 100 doluluk oranına ulaştı. Biz de bu yıl bölümümüzü açtık. Eğitim programımızda yapay zeka ve teknoloji destekli uygulamaları entegre edeceğiz. Yeni nesil ebeler, yalnızca doğuma değil, gebeliğin her aşamasında rehberlik eden bir yapıda olacak.”
Ebeler artık bağımsız çalışabiliyor
Yapılan son düzenlemelerle birlikte ebelerin iş olanakları da genişledi. Ebeler artık “sağlık meslek hizmet birimi” adı altında kendi özel sağlık kuruluşlarını açabiliyor. Ayrıca bir gebeyi tek başına takip edip doğum yaptırma yetkisine sahipler. Prof. Dr. Dikmen, bu gelişmelerin ebelik mesleğini gençler için cazip kıldığını söyledi.
Her kadının bir ebesi olacak
Yeni nesil ebelik modelinin, aile hekimliği sistemiyle benzer bir şekilde kurgulanacağını vurgulayan Prof. Dr. Dikmen, “Gelecekte her kadının gebeliğin ilk gününden doğum sonrasına kadar yanında bir ebe olacak. Sadece tıbbi değil, psikolojik destek de sağlayacaklar. Sosyal medya üzerinden bile danışmanlık hizmeti verecek düzeye gelecekler” dedi.
“Toplum sağlığını doğrudan etkiliyor”
Ebelerin yalnızca doğumla sınırlı hizmet vermediğini vurgulayan Dikmen, “Aile planlaması, emzirme danışmanlığı, cinsel sağlık eğitimi gibi alanlarda da aktif rol alıyorlar. Bu yönüyle ebelik, bireysel değil toplumsal sağlığı da doğrudan etkileyen bir meslek grubudur” ifadelerini kullandı.
“Normal doğumda enfeksiyon ve maliyet azalıyor”
Normal doğumun hem anne hem bebek sağlığı açısından sayısız fayda sağladığını dile getiren Dikmen, “Normal doğum yapan kadınlar hastanede daha az kalıyor, bu da enfeksiyon riskini ve sağlık hizmeti maliyetini düşürüyor. Ayrıca anne sütü daha hızlı geliyor ve anneler sosyal hayata daha erken dönebiliyor” dedi.
“Doğum koçluğu uzmanlık işi, sertifikayla olmaz”
Son dönemde yaygınlaşan doğum koçluğu uygulamalarına da değinen Dikmen, bu alanda uzmanlığı olmayan kişilerin faaliyet göstermesinin risk oluşturduğunu belirtti. “Ebelik, 4 yıllık lisans eğitimi gerektirir. Bu yetkinlik, kısa süreli sertifikalarla elde edilemez. Kontrolsüz uygulamaların önüne geçilmelidir” diye konuştu.