Yaklaşık 900 yıl önce Paskalya Adası’na dikilen, 12 ila 80 ton arasındaki dev Moai heykelleri uzun yıllar boyunca tek bir büyük otoritenin eseri sanıldı. Ancak son arkeolojik bulgular, bu dev anıtların sanıldığı gibi merkezi bir şeflik tarafından değil, küçük topluluklar tarafından üretildiğini gösteriyor. Her klanın, heykeller üzerinde kendine has bir tarz ve işçiliğe sahip olduğu belirlendi.
3D Modelleme Gizli Atölyeleri Ortaya Çıkardı
Binghamton Üniversitesi’nden Prof. Carl Lipo liderliğindeki ekip, adadaki ana Moai ocağının 22 binden fazla fotoğrafını kullanarak detaylı bir 3D model oluşturdu. Bu çalışma, o bölgede 30 farklı atölye bulunduğunu ortaya çıkardı.
Bu atölyelerin her biri, farklı klanların el işçiliğini ve oyma tekniklerini yansıtan kendine özgü detaylar barındırıyor.
Heykellerin Yapım Teknikleri Farklılık Gösteriyor
3D model, heykellerin nasıl oyulduğuna dair daha önce bilinmeyen ayrıntıları da gün yüzüne çıkardı.
Bazı Moai'lerde önce yüz hatlarının detaylı şekilde işlendiği, bazılarında ise oyma işleminin dev taş bloğunun tamamından başlayarak ilerlediği görüldü.
Bu farklılıklar, heykellerin tek bir gelenek veya otoriteyle değil, çeşitli grupların özgün yöntemleriyle yapıldığını destekliyor.
Merkezi Bir Güç Değil, Doğal Kaynak Temelli Çalışma
Atölyelerin, coğrafi bölgelere göre değil, kayaların doğal yapısına göre ayrılmış olması, ocak üzerinde tek bir gücün hâkim olmadığını gösteriyor.
Araştırmacılar, klanların ocağı ortaklaşa kullandığını, birbirleriyle pazarlık yaparak üretim alanlarını belirlediğini düşünüyor.
Hiyerarşiye Meydan Okuyan Keşif
Bu yeni bulgular, Moai heykellerinin devasa boyutlarına bakarak “büyük bir merkezi otoritenin ürünü olmalıdır” düşüncesinin yanlış olabileceğini ortaya koyuyor.
Araştırmacılara göre Moai’ler, güçlü bir hiyerarşiden ziyade, toplulukların iş birliği ve özgün sanatsal gelenekleri sayesinde ortaya çıkmış olabilir.