Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 8 yıl aradan sonra güncellenen Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması (SEGE-2025) raporunu açıkladı.81 ilin demografiden eğitime, sağlıktan ekonomiye kadar 52 farklı değişken üzerinden değerlendirildiği kapsamlı çalışmada İzmir, 1,808 puanla Türkiye’nin en gelişmiş üçüncü ili oldu. Listenin zirvesinde 4,419 puanla İstanbul, ikinci sırada ise 2,837 puanla Ankara yer aldı. İzmir, Kocaeli, Antalya, Bursa, Eskişehir ve Muğla ile birlikte “birinci kademe gelişmiş” iller kategorisinde konumunu koruyarak ekonomik ve sosyal gücünü bir kez daha kanıtladı.
Zirvedeki üçlü sabit ama aradaki makas açılıyor
Rapora göre Türkiye’nin üç büyük metropolü zirvedeki yerlerini korusa da, İstanbul ve Ankara’nın performans farkı İzmir’e kıyasla giderek açılıyor.
İzmir’in sanayi altyapısı ve finansal gücü kentin sıralamadaki konumunu korumasını sağlasa da, bazı alt başlıklarda göreceli gerileme dikkat çekiyor.
Raporda İzmir’in;
-
Türkiye genelindeki imalat sanayi iş yerlerinin %7’sine ev sahipliği yaptığı,
-
Banka kredilerinin illere göre dağılımında %5,5’lik payla üçüncü sırada bulunduğu,
-
Kişi başına düşen mesken elektrik tüketiminde ülke üçüncüsü olduğu vurgulandı.
Bu göstergeler, kentin yüksek yaşam standardı ve finansal erişim gücünü teyit ediyor.
Demografide şampiyon, ulaşımda ve istihdamda geride
SEGE-2025’in alt boyutları incelendiğinde İzmir’in güçlü ve zayıf yönleri net biçimde ayrışıyor.
-
Demografi kategorisinde İzmir, tüm iller arasında birinci sırada yer aldı.
-
Eğitim, yenilikçilik ve mali göstergelerde ise ilk 5 içinde kalmayı başardı.
Ancak, “Erişilebilirlik” ve “İstihdam” başlıklarında tablo aynı derecede parlak değil.
İzmir bu alanlarda sırasıyla 10’uncu ve 7’nci sıraya gerileyerek, ulaşım altyapısı ve yeni iş alanları yaratma konusunda gelişmeye açık bir tablo çizdi.
Kâğıt üstünde üçüncülük, ayrıntılarda gerileme sinyali
2017 yılında yayımlanan önceki SEGE raporunda İzmir, incelenen 52 göstergenin 14’ünde Türkiye’nin ilk üç ili arasında yer alıyordu. Ancak 2025 raporunda bu sayı 6’ya kadar geriledi. Aynı dönemde İstanbul’un zirvede olduğu değişken sayısı 27’den 31’e, Ankara’nın ise 21’den 23’e yükseldi. Bu durum, İzmir’in genel sıralamadaki yerini korusa da, detaylarda güç kaybettiğini ortaya koyuyor. Uzmanlara göre bu tablo, kentin ulaşım, istihdam ve inovasyon alanlarında stratejik yatırımlara ihtiyaç duyduğunu gösteriyor.
Uzmanlardan uyarı: “İzmir potansiyelini korumalı”
Kalkınma uzmanları, İzmir’in güçlü temeller üzerine kurulu ekonomik yapısının sürdürülebilir olması için altyapı yatırımlarının artırılması ve üretim çeşitliliğinin desteklenmesi gerektiğini belirtiyor.
Aksi halde İzmir’in Türkiye’nin kalkınma ligindeki üçüncü sıradaki konumunu korumakta zorlanabileceği vurgulanıyor.
