Pompeii Arkeoloji Parkı, yürütülen kazı çalışmaları kapsamında M.Ö. 40-30 yıllarına tarihlenen Dionysos kültü fresklerinin gün yüzüne çıkarıldığını duyurdu. Thiasus Evi olarak adlandırılan yapıda yer alan bu freskler, antik Yunan tanrısı Dionysos’un takipçileri tarafından gerçekleştirilen dini ritüelleri tasvir ediyor.
Dionysos ritüellerini betimleyen benzersiz freskler
Pompeii’nin Regio IX bölgesinde yer alan Thiasus Evi, ismini fresklerde resmedilen ve Dionysos’un yoldaşları olan ritüel alayı (thiasos) anlamına gelen terimden alıyor. Freskler, üç duvarı kaplayan yapısıyla dikkat çekiyor ve antik çağın tören, dans ve av sahnelerini yansıtıyor.
Tasvirlerde şunlar yer alıyor:
- Dionysos’un takipçileri olan bakhaların (Bacchantes) dansları,
- Avcıların omuzlarında taşıdıkları keçiler ve hayvan organları,
- Mitolojik yaratık satirlerin flüt çaldığı ve şarap döktüğü sahneler,
- Dionysos’un yaşlı bir takipçisinin elinde meşale tutarak bir kadını ritüellere dahil etmesi.
Antik Yunan ve Roma dünyasında Dionysos, şarap, coşku ve yeniden doğuş kavramlarıyla ilişkilendiriliyordu. Bu fresklerde betimlenen sahneler de Dionysos kültünün temel ritüellerini yansıtıyor. Takipçilerine ruhsal dönüşüm ve yeniden doğuş vaadi sunan Dionysos, eski çağlardaki dini inançların sosyal yaşam üzerindeki etkisini gözler önüne seriyor.
Freskler antik dini ve sosyal yaşamın izlerini taşıyor
Pompeii Arkeoloji Parkı Direktörü Gabriel Zuchtriegel, fresklerin dini ve sanatsal anlamını şu sözlerle değerlendirdi:
"Bu freskler, vahşi ve coşkulu bir yaşamın metaforu olarak okunabilir. Antik dünyada bakhalar, kadınların dizginlenemez yönlerini temsil ediyordu. Sorumluluklarını bir kenara bırakıp doğaya karışan, dans eden ve avlanan kadınlar olarak biliniyorlardı."
Ayrıca fresklerin yalnızca dini bir anlam taşımadığı, aynı zamanda ziyafet salonlarını süsleme amacıyla da kullanıldığı belirtildi. Zuchtriegel, bu durumu modern zamanlardan bir örnekle açıklayarak, "New York’taki bir restoranın duvarında Michelangelo’nun Adem’in Yaratılışı freskinin bir kopyasını görmek gibi" yorumunda bulundu.
Pompeii’nin tarihi zenginliği devam ediyor
79 yılında Vezüv Yanardağı’nın patlamasıyla küller altında kalan Pompeii, Antik Roma yaşamını benzersiz bir şekilde koruyarak günümüze ulaştı. Yeni keşfedilen bu freskler, kentin dini ve sosyal yapısına dair önemli bilgiler sunarak antik dünyanın ritüelistik ve sanatsal yönünü bir kez daha gözler önüne seriyor.
