Günümüz hayatı stres, yapay ortamlar ve uzun süreli oturma gibi alışkanlıklarla dolu. Ancak insan vücudu, avcı-toplayıcı dönemin yüksek hareketli, doğayla iç içe ve kısa süreli streslere göre şekillenen koşullarına göre evrimleşti. Modern dünyanın kesintisiz baskıları bu biyolojik altyapıyla uyum göstermiyor.
Zürih Üniversitesi’nden Colin Shaw ve Loughborough Üniversitesi’nden Daniel Longman’ın yürüttüğü araştırma, insan bedeninin hâlâ eski yaşam tarzının fiziksel ve psikolojik taleplerine uygun olduğunu ortaya koyuyor. Tarih boyunca vücudumuzu şekillendiren düzenli hareket, doğal çevre ve kısa süreli stresler, günümüzde yerini yapay ışık, gürültü, kirlilik ve hareketsizliğe bıraktı.
Modern dünyanın baskıları sürekli tetikte tutuyor
Son birkaç yüzyılda hızla değişen yaşam koşulları, bedeni adeta endüstriyel bir dünyaya fırlattı. Mikroplastikler, pestisitler, işlenmiş gıdalar ve sürekli uyarıma maruz kalma gibi unsurlar, vücudumuzun stres yanıtını tetikliyor. İş stresi ya da trafik, beden tarafından bir “aslan tehdidi” gibi algılanıyor; ancak bu tehdit hiçbir zaman ortadan kalkmıyor.
Araştırmacılar, bu bitmeyen tetikte olma halinin hem bağışıklık sistemini hem de fiziksel ve ruhsal dayanıklılığı aşındırdığını vurguluyor.
Sağlık ve üreme sisteminde alarm veren değişimler
Günümüzde birçok ülkede doğum oranları düşerken, 20. yüzyıl ortalarından bu yana sperm sayısı ve hareketliliğinde belirgin bir gerileme görülüyor. Çevresel faktörlerin bu düşüşte büyük etkisi olduğu belirtiliyor.
Enflamatuvar ve otoimmün hastalıklardaki ciddi artış da modern çevreyle bağışıklık sistemi arasındaki çatışmayı gözler önüne seriyor. Shaw, “Büyük bir refah, konfor ve tıbbi imkan yarattık; ama bu kazanımlar, bağışıklık, zihinsel, fizyolojik ve üreme fonksiyonlarımızı sessizce zorluyor olabilir” diyerek durumu özetliyor.
