İzmir’in bilinen tarihini 8.500 yıl öncesine taşıyan Yeşilova ve Yassıtepe Höyükleri’nde 2025 kazı sezonu tamamlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bornova Belediyesi ve Ege Üniversitesi’nin destekleriyle yürütülen çalışmalarda, özellikle Yassıtepe’de çok önemli bulgulara ulaşıldı. Kazılarda, üzerinde gerdanlık motifleri bulunan 5 bin yıllık özel kaplar ortaya çıkarıldı. Arkeologlar, bu kapların kadın figürleri, ritüeller ve Erken Tunç Çağı toplumsal yapısıyla bağlantılı olduğunu belirtiyor. Kazı Başkanı, Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zafer Derin, buluntuların İzmir’de kentleşmenin başlangıcını işaret ettiğini vurguladı.
“Kadın, Yassıtepe’nin toplumsal yaşamında merkezde”
Kazı Kapanış Kahvaltısı’nda konuşan Doç. Dr. Zafer Derin, elde edilen buluntuların bölgenin sosyal yapısını anlamada çok önemli bir yere sahip olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Yassıtepe’de bulduğumuz kapların çoğu kadınlara adanmış. Gerdanlık kabartmalı kaplar, o dönemde kadının hem ritüel hem de toplumsal yaşamda önemli bir figür olduğunu gösteriyor.”
Derin, kazı çalışmalarının ağırlıklı olarak Geleceğe Miras Projesi kapsamında Yassıtepe’de devam ettiğini, M.Ö. 2800 civarında depremle yıkıldığı düşünülen yerleşimde yüzlerce çanak çömlek bulunduğunu açıkladı.
5 bin yıllık kentleşmenin izleri: Ritüel kaplar, ticaret ve kültür
Yassıtepe’de gün yüzüne çıkarılan eserler, İzmir’de ilk kent yaşamının tahmin edilenden çok daha eski olduğunu kanıtlıyor.
Derin, buluntuların önemini şu sözlerle aktardı:
“Bu kaplar, İzmir’de ticaretin ve kültürel yaşamın başlangıç dönemine ait. Çoğu sıvı madde koymak için yapılmış. Bu da dönemin yaşam tarzı hakkında bize önemli ipuçları veriyor.”
Kazı ekibi, ortaya çıkarılan eserlerin bir kısmının oldukça iyi korunduğunu, kırık olanların ise özenle restore edildiğini belirtti.
Yeşilova Höyüğü ziyaretçi merkezi 20 binden fazla konuk ağırladı
Türkiye’de ziyaretçilere arkeologlar eşliğinde birebir anlatım yapılan tek merkez olan Yeşilova Höyüğü Ziyaretçi Merkezi, bu yıl 20 binden fazla ziyaretçiyi ağırladı. Derin, bu modeli “zor ama örnek alınması gereken bir çalışma” sözleriyle değerlendirdi.
Yerel yönetimlerden tarihe güçlü destek
Kazı çalışmalarının paydaşları arasında yer alan Bornova Belediyesi, kültürel mirasa verilen desteğin önemini vurguladı.
Bornova Belediye Başkan Yardımcısı Duygu Bölük, şunları söyledi:
“Tarihi mirasa sahip çıkmak ülkede zaman zaman göz ardı edilebiliyor. Biz Bornova Belediyesi olarak bu bilinci yaşatmak ve desteklemek için çalışıyoruz.”
KAYED Başkanı Halil İbrahim Aktaş ise höyüklerin İzmir için büyük bir potansiyel taşıdığını belirterek:
“Bu höyükler burnumuzun dibindeki büyük bir hazine. Bornova, Homeros gibi değerleriyle dünya çapında bir kültür merkezi olma yolunda ilerliyor.” dedi.
Binlerce yıl öncesine yolculuk: Yeni eserler sergilendi
Konuşmaların ardından katılımcılar, yeni keşfedilen eserlerin sergilendiği alanı gezdi. Ziyaretçiler, pişmiş topraktan yapılmış libasyon (adak) kapları, gerdanlık motifli çanaklar ve Erken Tunç Çağı’na ait diğer bulgularla tarihin izini sürdü. Yeşilova ve Yassıtepe Höyükleri’nde yürütülen kazılar, 2026 yılında da devam edecek.
