İzmir’i bu yıl ciddi bir susuzluk tehlikesi bekliyor. Açıklanan baraj doluluk oranları, kentin yakın dönemde ciddi bir su kriziyle karşı karşıya kalabileceğini ortaya koydu. Kentin içme suyu ihtiyacını karşılayan 6 ana barajda su seviyeleri hızla düşüyor. İzmir’in ana kaynağı olan Tahtalı Barajı’nda doluluk oranı %12,97’ye gerilerken, Gördes Barajı %2,46’ya kadar düştü.
İzmir barajlarındaki son durum
-
Gördes Barajı: %2,46
-
Tahtalı Barajı: %12,97
-
Balçova Barajı: %42,71
-
Ürkmez Barajı: %22,01
-
Güzelhisar Barajı: %62,89
-
Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı (Çeşme): %12,03
“Eylül’de %3 seviyelerine düşebiliriz”
Durumu değerlendiren Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, İzmir’in önemli bir su krizine girdiğine dikkat çekti:
“Şu anda Tahtalı Barajı’nın doluluk oranı %12,97. Bu oranla Eylül ayında artık rahatlıkla %5’leri, hatta %3’leri bile göreceğimizi söyleyebilirim. Tahtalı bizim ana barajımız. Diğerleri onunla kıyaslanamaz. Gördes Barajı %2 civarına düştü. Ağustos’tan sonra oradan su almak zorlaşır. Bu yıl biraz sıkıntılı geçecek.”
Yeraltı suyu uyarısı: "Yanlış kullanım sürüyor"
Prof. Dr. Yaşar, yıllardır yer altı suyunun yanlış kullanımı nedeniyle ciddi sorunların büyüdüğünü belirtti:
“2009–2019 arasında barajlarımız doluydu ama yine de yer altı suyu çektik. Günde Manisa’dan 220 bin metreküp, İzmir’in altından 140–150 bin metreküp su çekiliyor. Her gün toplam 400 bin metreküp suyu yer altından alıyoruz. Bu, sürdürülemez. Manisa’daki kuyular 40 metreden 450 metreye indi.”
Ayrıca, küresel önlemlerle Türkiye’deki denetimsizliğin arasındaki farka dikkat çekti:
“2020’de Avrupa ülkeleri sert önlemler aldı: Araba yıkama, çim ekme yasaklandı. Fransa bireysel yüzme havuzlarının suyunu çekti. İspanya’da 256 kaçak kuyu tespit edildi ve sahipleri hapse girdi. Bizdeyse hâlâ 120 bin kaçak kuyu var, işlem yapılmıyor.”
Çeşme Belediyesi'nden örnek adımlar
Çeşme Belediyesi’nin aldığı tedbirleri olumlu bulan Prof. Dr. Yaşar:
“Çeşme’de su kesilirse turizm biter. O yüzden evlere sınırlama getirilebilir. Çeşme Belediyesi’nin açıkladığı tedbirler geç kalınmış ama olumlu. Yaz nüfusu 1 milyona ulaşan ilçede bu tür önlemler şart.”
İzmir Büyükşehir’den su krizi uyarısı
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay da küresel iklim krizine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Her geçen yıl, dünya iklim şartları daha kötüye gidiyor. İzmir dahil Akdeniz Bölgesi büyük, durdurulamayan orman yangınlarıyla mücadele ediyor. Kuraklığın ve susuzluğun farkındayız. Önlemler alarak mücadele ediyoruz ama bu kolay olmayacak.”
Çeşme’de sıkı su tasarrufu tedbirleri
Çeşme Belediye Başkanı Lal Denizli, %12 seviyesine gerileyen Kutlu Aktaş Barajı için şu açıklamayı yaptı:
“Çocuklarımızın geleceği için bugünden önlem alıyoruz.”
Alınan yeni kararlar:
-
Hortumla kaldırım, bina önü ve çevresi yıkamak yasaklandı.
-
Halı, kilim, paspas gibi eşyaların açık alanda yıkanması yasaklandı.
-
Ev önünde araç yıkamak yasaklandı; sadece ruhsatlı oto yıkama işletmelerinde izin verilecek.
-
Bahçe sulamasına zaman kısıtlaması getirildi.
Su kullanımı mutlaka kontrol altına alınmalı
Prof. Dr. Yaşar, bireysel tüketim alışkanlıklarının da değiştirilmesi gerektiğini vurguladı:
“Kışın kişi başı su tüketimi 130 litre, yazın 200 litreye çıkıyor. Bunun nedeni çim sulama, balkon ve araba yıkama. Kontrol edilmezse sorun büyür. 1960’larda kişi başı su potansiyeli 4.500 metreküptü, bugün 1.340 metreküpe düştü. Bilgi ve planlama gerekiyor, yöneticiler bu konuda ciddi ve somut adımlar atmalı. İlk defa Çeşme Belediyesi somut önlem aldı. Diğer ilçelerde de benzer adımlar bekliyoruz.”
