Çinli bilim insanları tarafından yürütülen kapsamlı araştırma, ileri yaşlarda kalıcı görme kaybına yol açabilen makula dejenerasyonu hastalığının hazır kahve tüketimiyle doğrudan bağlantılı olabileceğini ortaya koydu. Araştırmada, hazır kahve tercih eden bireylerin bu rahatsızlığa yakalanma riskinin, diğer kahve çeşitlerini tüketenlere kıyasla çok daha yüksek olduğu vurgulandı.
Makula dejenerasyonu, retina tabakasının merkezi olan makulanın zamanla bozulmasıyla ortaya çıkıyor. Bu hastalık özellikle okuma, araç kullanma ve yüz tanıma gibi hayati görsel fonksiyonlarda ciddi zorluklara neden olabiliyor. Araştırmacılar, hazır kahve tüketiminin bu süreci hızlandırabilecek faktörlerden biri olabileceğine dikkat çekiyor.
Akrilamid maddesi olası nedenler arasında
Bilim insanları, hazır kahvenin üretim sürecinde ortaya çıkan ve sağlık için risk taşıyan ‘akrilamid’ adlı kimyasalın, bu olumsuz etkilerin ardında yer alabileceğini düşünüyor. Akrilamid maddesi, özellikle yüksek ısıda kavrulan veya kızartılan yiyeceklerde bulunan ve kan dolaşımına girerek çeşitli dokulara zarar verebilen bir bileşen. Retinada birikerek makulayı etkileyebileceği öngörülen bu kimyasal, göz sağlığı için potansiyel bir tehdit oluşturabilir.
Genetik eğilimler üzerinden yapılan analiz
Araştırma, kahve tüketim alışkanlıklarını doğrudan gözlemlemek yerine, bireylerin genetik eğilimlerine odaklandı. İngiltere Biyobankası ve Finlandiya’daki FinnGen konsorsiyumundan elde edilen genetik veriler doğrultusunda yapılan analizlerde, bireyler genetik yapılarına göre hazır kahve, çekilmiş kahve ya da kafeinsiz kahve tüketicileri olarak gruplandırıldı.
Elde edilen veriler, genetik olarak hazır kahve içme eğilimi taşıyan bireylerde, makula dejenerasyonuna yakalanma riskinin anlamlı derecede yüksek olduğunu gösterdi. Özellikle ‘kuru tip’ AMD riskinde yüzde 692, ‘yaş tip’ AMD riskinde ise yüzde 159 oranında artış gözlendi. Kafeinsiz kahve tüketim eğiliminde de risk artışı kaydedildi ancak bu veriler istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı.
Risk grupları dikkatle izlenmeli
Uzmanlar, araştırmanın sonuçlarına göre bazı bireylerin AMD hastalığına yakalanma konusunda daha yüksek risk altında olduğunu vurguluyor. Bu gruplar şu şekilde özetlenebilir: ailesinde makula dejenerasyonu geçmişi bulunanlar, sigara kullananlar, fazla kilolu bireyler, hipertansiyon hastaları ve açık renk (mavi veya yeşil) göz rengine sahip olanlar. Bu bireylerin, güneş ışınlarına karşı daha az pigmentasyon barındırmaları nedeniyle retina hasarı riskinin de daha fazla olduğu belirtiliyor.
Uzmanlar, bu gruplarda yer alan bireylerin göz sağlığını korumak adına daha dikkatli olmaları gerektiğini, kahve tüketim alışkanlıklarının da bu süreçte yeniden değerlendirilmesinin faydalı olabileceğini belirtiyor.
Daha geniş çalışmalar gerekiyor
Çalışmayı yürüten ekip, bulguların dikkat çekici olmakla birlikte kesin yargılara ulaşmak için yeterli olmadığını, daha geniş katılımlı ve uzun süreli araştırmalarla desteklenmesi gerektiğini ifade etti. Bilim dünyasında, hazır gıdaların sağlık üzerindeki etkileri konusunda artan endişeler göz önüne alındığında, hazır kahvenin olası riskleriyle ilgili bu tür araştırmaların büyük önem taşıdığı vurgulandı.
Çinli bilim insanlarının yayımladığı bu bulgular, hem göz sağlığına yönelik önleyici politikaların geliştirilmesi hem de tüketici bilincinin artırılması açısından kritik bir zemin oluşturabilir. Görme kaybının ilerleyen yaşlarda yaşam kalitesi üzerindeki etkileri düşünüldüğünde, hazır kahve tüketiminin göz ardı edilmemesi gereken bir etken olduğu giderek daha fazla önem kazanıyor.