Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Güneş’in güney kutbuna ait ilk görüntüleri yayımladı. Görseller, ESA ile ABD Uzay ve Havacılık Dairesi NASA'nın ortak projesi olan Solar Orbiter’ın, mart ayında yaklaşık 64 milyon kilometre uzaklıktan yaptığı gözlem sırasında kaydedildi. Güneş'in maksimum aktivite döneminde elde edilen görüntüler, üç farklı cihazın desteğiyle oluşturuldu.
Yörünge manevrasıyla yeni bakış açısı elde edildi
2020 yılında Florida’dan fırlatılan Solar Orbiter, şimdiye kadar Güneş’in yalnızca ekvator düzleminden gözlemlenebildiği sınırlamayı aşarak, şubat ayında Venüs’ün yer çekimi desteğiyle yörüngesini değiştirdi. Böylece Güneş’e yaklaşık 17 derecelik eğimle, aşağıdan bakma imkânı doğdu. Uzay ajansları, önümüzdeki yıllarda yapılacak yeni Venüs manevralarıyla bu açının 30 derecenin üzerine çıkarılmasını ve kutup gözlemlerinin daha net hâle gelmesini hedefliyor.
“Bu sadece başlangıç”
Gözlemlere ilişkin değerlendirmede bulunan Max Planck Güneş Sistemi Araştırma Enstitüsü’nden Güneş fizikçisi Prof. Sami Solanki, “Bu sadece ilk kısa bir bakıştı. Asıl önemli veriler daha gelecek. Uzay aracı önce güney kutbunu, ardından kuzey kutbunu gözlemledi. Kuzeye ait veriler önümüzdeki haftalarda veya aylarda ulaşacak” dedi.
Manyetik alan tersine dönüyor olabilir
Güneş fizikçisi Hamish Reid ise kutup görüntülerinin önemli ipuçları barındırdığını belirterek, “Tam olarak neyle karşılaşacağımızdan emin değiliz. Muhtemelen daha önce bilmediğimiz şeyleri göreceğiz. Şu anda Güneş’in güney kutbunda hem kuzey hem de güney manyetik alanları mevcut. Bu durum, Güneş’in manyetik alanının tersine dönme aşamasında olduğuna işaret ediyor” ifadelerini kullandı.
Güneş döngüsüne dair önemli veriler bekleniyor
Bilim insanları, Güneş’in yaklaşık 865 bin mil çapında elektrik yüklü sıcak gazlardan oluştuğunu ve güçlü bir manyetik alan ürettiğini belirtiyor. Bu alan, ortalama 11 yılda bir kutuplar arasında yer değiştiriyor ve bu sürece ‘Güneş döngüsü’ adı veriliyor. Döngü sırasında oluşan güneş lekeleri, Güneş’in aktivite düzeyini doğrudan etkiliyor. Uzmanlar, Solar Orbiter’ın sağlayacağı yeni verilerin bu döngüye ilişkin çalışmalara önemli katkılar sunacağını ifade ediyor.
