ESHOT’un 2024 yılı faaliyet verilerine göre, kurum 426 hatta, 11.478 durakta, 4.813 personelle hizmet verdi. Günlük ortalama 1 milyon yolculukla İzmir içi ulaşımın yüzde 46’sı ESHOT araçlarıyla sağlandı. İZTAŞIT ve İZULAŞ ile birlikte bu oran yüzde 62’ye ulaştı.
Otobüsler toplamda 100 milyon kilometre yol kat etti. Aktif araç sayısı 1.695 olarak kayda geçerken, bunların 1.390’ı sahada çalıştı; elektrikli otobüs sayısı 20 olarak belirtildi.
Gider 10,2 milyar TL, gelir 7 milyar TL düzeyinde
ESHOT’un 2024 yılı toplam gideri 10 milyar 234 milyon TL olarak gerçekleşti. Bütçede hedeflenen 8 milyar 890 milyon TL’lik gelir ise 6 milyar 987 milyon TL olarak kaldı.
Gelirlerin 1 milyar 965 milyon TL’si bilet satışlarından, 339 milyon TL’si merkezi idareden, kalan 4 milyar 682 milyon TL’si ise İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinden karşılandı. Bu kapsamda belediye desteği toplam gelirin yüzde 67’sine denk geldi.
Binişlerin yüzde 54’ü indirimli veya ücretsiz
Verilere göre, 2024 yılında yapılan toplam binişlerin yüzde 24’ü ücretsiz, yüzde 30’u ise indirimli oldu. Ücretsiz ve indirimli binişlerin toplam oranı yüzde 54 olarak açıklandı. Bu uygulamaların, öğrenciler, emekliler ve çeşitli sosyal gruplara yönelik olduğu belirtildi.
“Halk Taşıt” uygulamasında 27 milyon biniş
ESHOT’un sabah ve akşam saatlerinde uyguladığı “Halk Taşıt” uygulamasından 27 milyon yolcu yararlandı. Bu uygulama sayesinde 118 milyon TL tutarında ekonomik katkı sağlandığı ifade edildi. 2025 yılında uygulamanın sürdüğü belirtildi.
Atölyelerde üretimle 150 milyon TL tasarruf
ESHOT, otobüs bakım ve onarımında ihtiyaç duyulan parçaların üretimini kurum bünyesinde gerçekleştirdi. 2 bin farklı parçanın üretildiği çalışmayla yaklaşık 150 milyon TL tasarruf edildi. Örneğin, ithal bir körüğün birim maliyeti 30 bin Euro iken, ESHOT atölyelerinde bu maliyetin 1.500 Euro’ya düştüğü bilgisi verildi.
Yakıt tüketimi ve emisyonlarda düşüş
Araçlara entegre edilen telemetri sistemleri sayesinde motor verileri anlık takip edildi. Bu sistemle yıllık 204 bin litre yakıt tasarrufu sağlandığı ve 50 tonluk karbon salımının önlendiği, bunun da 1.331 ağacın yıllık temizleme kapasitesine denk olduğu ifade edildi.
Yeni projeler gündemde
ESHOT’un Fransız bankası Societe Generale ile yaptığı ön protokolle, “Dinamik Şarjlı Elektrikli Otobüs” projesi için 80 milyon Euro’luk dış finansman sağlanması planlanıyor. Projeye ilişkin Hazine onayı beklendiği bildirildi.
Kadın istihdamını artırmayı amaçlayan “Eşitliğe Sür” projesi kapsamında ise 120 kadın şoför adayının eğitimi sürüyor. Proje, Fransız Kalkınma Ajansı iş birliğiyle yürütülüyor.
Yasal düzenleme çağrısı
Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapılan değerlendirmede, toplu taşımanın yalnızca yerel yönetimlerin sorumluluğunda bırakılmaması gerektiği belirtilerek, gelir artırıcı ve gider azaltıcı merkezi yasal düzenlemelere ihtiyaç duyulduğu vurgulandı.
AK Partili Tekin’den sert eleştiriler: “Bahane değil, çözüm üretin”
Plan ve Bütçe Komisyonu toplantısında konuşan AK Parti Bornova Meclis Üyesi Ercan Tekin, ESHOT yönetimini eleştirdi. “İktidar koltuğunda oturuyorsunuz. Bahane üretme gibi bir lüksünüz yok, çözüm üretmek zorundasınız” diyen Tekin, rakamların yetersiz kaldığını belirtti.
Tekin, “Rakamları konuşmak bizi bir yere vardırmıyor. Sizden istirham ediyorum, öz eleştiri yapın. ESHOT’ta bir şeyler yapıyoruz, yalan yok ama artık bir çözüm görmek istiyoruz. Önümüzdeki sene bu kürsüden yaptıklarınızı değerlendirerek konuşacağım” ifadelerini kullandı.
Tekin, şoförlerin aşırı çalışma saatlerine de dikkat çekti: “Bir şoför 800 saate varan mesai yapıyor. Bu kanuna aykırı bir davranış. Taşıdığınız İzmirliye de değer verdiğinizi düşünüyorum. Acilen bir çözüm bulmanızı istiyorum. Bu şoför ailesiyle vakit geçiriyor mu, dinlenebiliyor mu? İleride bir sıkıntı olursa ne hesap vereceksiniz?” dedi.