Cambridge Üniversitesi araştırmacıları, doğumdan 90 yaşına kadar yaklaşık 4 bin kişinin beyin taramalarını inceleyerek beynin nöral bağlantılarının yaşam boyunca nasıl değiştiğini haritaladı. Araştırmaya göre insan beyninin gelişimi, dört kritik dönüm noktasıyla ayrılan beş geniş evrede gerçekleşiyor.
İlk evre: 0-9 yaş
Doğumdan 9 yaşına kadar süren bu dönemde, beynin nöronları arasındaki bağlantıların çoğu azalırken, aktif ve gerekli olanlar korunuyor. Bu süreç, temel öğrenme ve bilişsel altyapının şekillendiği evre olarak tanımlanıyor.
İkinci evre: 9-32 yaş – “Beynin ergenlik dönemi”
Araştırmada 9–32 yaş arası, beynin iletişim ağlarının en verimli hale geldiği, yoğun gelişim ve yeniden yapılanma evresi olarak öne çıkıyor. Araştırmacılar, bu dönemi “ergenlik dönemi” benzeri bir süreç olarak tanımladı.
Üçüncü evre: 32-66 yaş
32 yaşından sonra beyin yapısı daha istikrarlı bir hâle geliyor. Nöral bağlantılarda büyük değişimler görülmese de öğrenme ve adaptasyon yetenekleri devam ediyor.
Dördüncü ve beşinci evre: 66-83 ve sonrası
66 yaşından itibaren erken yaşlanma evresi başlıyor ve bağlantı verimliliği azalıyor. 83 yaşta ise geç yaşlanma dönemi başlıyor; beyaz madde ve iletişim ağlarında belirgin zayıflamalar gözlemleniyor.
Uzman değerlendirmesi
Araştırmanın başyazarı Alexa Mousley, “Bu, 20’li yaşların sonundaki kişilerin ergen gibi davrandığı anlamına gelmiyor. Değişen şey beynin gelişim yönü” ifadelerini kullandı.
