İzmir’in Bornova ilçesinde yer alan tarihi bir yapı, Levantenler tarafından inşa edilen nadir örneklerden biri olarak dikkat çekiyor. Bornova Ergene Mahallesi’nde bulunan bu yapının, geçmişi ve kültürel mirası oldukça zengin.
Levanten ailesinin izleri
Bu evin bulunduğu alan, eskiden Levantenlerin ikamet ettiği bir bölge olarak bilinmektedir. Özellikle bölgedeki dört ve beş katlı apartmanların sahiplerinin Whitall ailesine ait olduğu biliniyor. Bu durum, bu yapının da muhtemelen bir Levanten ailesi tarafından inşa edildiğini düşündürmektedir.
Levantenler, Osmanlı İmparatorluğu döneminde, özellikle Tanzimat sonrasında liman kentlerinde yoğunlaşan ve ticaretle uğraşan Hristiyanlardan oluşan bir grup olarak tanımlanır. Genellikle Fransız ve İtalyan kökenli Katoliklerden oluşan Levantenler, yerel halktan farklı bir etnik yapıya sahiptir. İzmir’de de ticaretle uğraşan Levanten aileler, bu şehri 17. yüzyıldan itibaren bir ticaret merkezi haline getirmiştir.
İzmir’in tarihi ticaret geçmişi
İzmir, sadece bugünün değil, geçmişin de önemli ticaret ve ihracat merkezlerinden biri olmuştur. 17. yüzyılın ortalarından itibaren, İzmir Avrupa ile Osmanlı arasında ticaretin yoğun olarak yapıldığı bir şehir haline gelmiştir. Bu dönemde şehre yerleşen Avrupalı tüccarlar ve çerçiler, doğuya doğru uzanan vadi ve ovalarda komisyoncular ile toptancılar ağı kurmuşlardır. İzmir’deki bu ticaret hareketliliği, Avrupa gezginlerinin ve tüccarlarının övgüsünü kazanmış ve şehri Batı dünyasında önemli bir yer haline getirmiştir.
Kültürel etkileşim ve Levantenler
İzmir’deki Levantenler, yerel halkla etkileşimde bulunarak, kendi kültürel kimliklerini zamanla kaybetmişlerdir. Levanten aileler, çoğunlukla Rum, Ermeni veya Gürcü kökenli yerel halkla evlenmiş, bu sayede şehirde kültürel bir birleşim ve yakınlaşma oluşmuştur. Ayrıca, Levanten ailelerin evlerinde çalışan yerel Rum halkı, çocukların yetişme biçiminde önemli bir rol oynamıştır. Bu durum, Levantenlerin ortak dil olarak Rumca’yı kullanmalarına yol açmıştır.
İzmir’in tarihî yapıları ve geçmişindeki Levanten etkisi, bugün şehre olan ilgiyi artırırken, bu tür eski yapılar, İzmir’in kültürel mirasının korunması açısından büyük bir öneme sahiptir.
