Attila İlhan kimdir?
15 Haziran 1925’te Menemen’de doğan Attilâ İlhan, eğitimini İzmir ve babasının işi nedeniyle taşındıkları farklı şehirlerde tamamladı. 16 yaşında, 1941’de Nazım Hikmet şiirleri nedeniyle tutuklanarak okuldan uzaklaştırıldı. Üç hafta gözaltında kaldı, iki ay hapis yattı ve eğitimine ara vermek zorunda kaldı. 1944’te Danıştay kararıyla okuma hakkını geri kazanıp İstanbul Işık Lisesi’ne kaydoldu. Lise son sınıfta CHP Şiir Armağanı’nda “Cebbaroğlu Mehemmed” ile ikincilik ödülü aldı. 1946’da mezun olduktan sonra İstanbul Hukuk Fakültesi’ne başladı. 1948’de ilk şiir kitabı “Duvar”ı kendi imkânlarıyla yayımladı. 1949’da Nazım Hikmet’i kurtarma hareketine katılmak için Paris’e gitti. Paris’teki gözlemleri, eserlerindeki karakter ve olaylara ilham oldu. Türkiye’ye dönüşünde sık sık polisle başı derde girdi, Sansaryan Han’daki sorgulamalar eserlerini etkiledi. 1951’de bir yazısı nedeniyle kovuşturmaya uğrayınca tekrar Paris’e gitti. Fransa’da Fransızca ve Marksizmi öğrenerek 1950’li yılları İstanbul, İzmir ve Paris’te geçirdi. Hukuk Fakültesi’ni son sınıfta gazetecilik için bıraktı. 1953’te Vatan gazetesinde sinema eleştirileri yazarak sinemayla tanıştı. 1957’de Erzincan’da askerliğini yaptıktan sonra sinema çalışmalarına ağırlık verdi. Ali Kaptanoğlu adıyla 15’e yakın senaryo yazdı, ancak sinemada aradığını bulamadı. 1960’ta Paris’e dönerek sosyalizmi ve televizyonculuğu inceledi. 1960’larda İzmir’de Demokrat İzmir gazetesinde başyazarlık ve genel yayın yönetmenliği yaptı. 1973’te Ankara’ya taşınarak Bilgi Yayınevi’nde danışmanlık yaptı, önemli eserlerini yazdı. 10 Ekim 2005’te İstanbul Kanlıca’daki evinde hayatını kaybetti.
Karşıyaka ve Attila İlhan
Attilâ İlhan, İzmir'in Menemen ilçesinde doğmuş olsa da çocukluğunun büyük kısmını Karşıyaka'da geçirerek bu semtle güçlü bir bağ kurdu. İlkokul eğitimini Karşıyaka Cumhuriyet İlkokulu'nda, ortaokul eğitimini ise Karşıyaka Ortaokulu'nda tamamladı; bu dönem, onun İzmir'in kültürel dokusuna derinlemesine yerleşmesini sağladı. 1960'lı yıllarda İzmir'de geçirdiği sekiz yıllık dönemde Demokrat İzmir gazetesinin başyazarlığını ve genel yayın yönetmenliğini üstlendiği dönemde de Karşıyaka'ya sıkça uğradığı biliniyor, zira ailesi bu semtte kök salmıştı. Ailesinin İzmir'e yerleşmesiyle Karşıyaka, İlhan'ın erken yaşamının ve eğitiminin merkezi haline geldi; babası Bedri İlhan ise 1965'te tam da Karşıyaka'da vefat etti. Bu bağ, Karşıyaka Belediyesi'nin 2025'i "Attilâ İlhan Vefa Yılı" ilan etmesiyle resmi olarak kutlandı; semtte paneller, konserler ("Ben Sana Mecburum Karşıyaka" gibi) ve kitap köşeleriyle anıldı. Ayrıca Eski ismi 1744. Sokak olan Attila İlhan Sokağı No:2’de yer alan Kalyoncu Apartmanı’nda yaşan şair ve yazar Attila İlhan anısına apartman girişine üzerinde Yağmur Kaçağı şiiri bulunan anı plaketi 2014 yılında Karşıyaka Belediyesi tarafından yerleştirilmiştir. ‘Biket İlhan, Çolpan İlhan ve Attila İlhan bu binada yaşamışlardır.’ cümlesi yazılmıştır.
