Bilim dünyasında önemli bir keşif yapıldı. Ahtapotların cinsiyetini belirleyen kromozomlar, 480 milyon yıllık evrimsel bir geçmişe sahip. Oregon Üniversitesi’nden bilim insanları, bu gizemi çözdü ve ahtapotların cinsiyet belirleme mekanizmasını belirlediler. Çalışma, deniz canlılarının biyolojik işleyişini anlamamıza katkı sağlıyor.
Cinsiyet belirlemenin evrimsel süreci
Bilim insanları, ahtapotların cinsiyetini nasıl belirlediğine dair uzun süredir devam eden gizemi çözdü. Çoğu memelide cinsiyet, X ve Y kromozomlarıyla belirlenirken, ahtapotlar ve bazı deniz canlılarında farklı bir mekanizma işliyor. Oregon Üniversitesi’nden bilim insanları, Kaliforniya iki benekli ahtapotunun genetik materyalini incelediklerinde, bu türün dişi bireylerinde tek bir kopya taşıyan özel bir kromozom buldular. Erkek bireylerde ise bu kromozomun bulunmadığı saptandı.
Araştırma ekibinden Gabby Coffing, "Bu kromozomun yalnızca yarım kopyaya sahip olması, onun cinsiyet kromozomu olduğuna işaret ediyor" dedi. Bu buluş, ahtapotların cinsiyet belirleme sistemini netleştirirken, kafadan bacaklılar ailesindeki diğer türlerde de benzer bir sistemin varlığına işaret ediyor.
480 milyon yıllık evrimsel bağlantılar
Keşfin önemli bir boyutu da, ahtapotların cinsiyet belirleme sisteminin 480 milyon yıl öncesine dayanan evrimsel bir geçmişe sahip olmasıdır. Araştırmacılar, benzer kromozomların kalamarlarda ve notiluslarda da bulunduğunu belirledi. Notilusların, ahtapotlardan 480 milyon yıl önce evrimsel olarak ayrıldığı düşünüldüğünde, bu keşif cinsiyetin evrimsel bir sürecin ürünü olduğunu gösteriyor.
Ekip, kafadan bacaklıların milyonlarca yıl önce bu cinsiyet belirleme mekanizmasını stabilize ettiklerini ve bunun biyolojik evrimde nasıl bir rol oynadığını ortaya koydu.
Cinsiyet kromozomları ve gizemli sistem
Ahtapotların cinsiyetinin kromozomlarla belirlendiği kesinleşse de, sistemin nasıl işlediği hala bir soru işareti. İnsanlarda erkekler XY, kadınlar ise XX kromozomlarına sahipken, bazı kuşlar ve kelebeklerde ZW-ZZ sistemleri bulunuyor. Bilim insanları, ahtapotların da benzer şekilde ZZ-ZW sistemine sahip olabileceğini düşünüyor. Ancak henüz W kromozomunun varlığı keşfedilebilmiş değil.