Hükümet politikaları, Et ve Süt Kurumu aracılığıyla ithalatı teşvik etse de yetersiz kalıyor ve spekülatif artışlara yol açıyor
Türkiye'de et fiyatları son yıllarda rekor seviyelere ulaşarak tüketicileri zorlarken, Avrupa ve ABD'de daha erişilebilir seviyelerde kalıyor. Ülkedeki yüksek fiyatların temel nedeni, hayvancılığın geleneksel yöntemlerle yapılması ve bilimsel yaklaşımlardan yoksun kalması. Avrupa'da bir danadan 350 kilogram et elde edilirken, Türkiye'de kesim zamanlamasının yanlışlığı nedeniyle sadece 250 kilogram alınabiliyor. Bu verimsizlik, üretim maliyetlerini artırarak etin kilogramını 18,32 dolara kadar çıkarıyor. Yem fiyatlarındaki yükseliş, tahıl arz-talep dengesizliği ve döviz kurlarından kaynaklanıyor; yerli tahıl fiyatları uluslararası seviyelerin yüzde 20-35 üzerinde. Sığır ithalatındaki kısıtlamalar ve yetersiz planlama, hayvan sayısını düşürerek arz açığı yaratıyor. 2020-2022 yıllarında kuraklık ve yüksek bakım maliyetleri nedeniyle birçok yetiştirici damızlık hayvanlarını keserek sektörü terk etti. Enflasyonun yüzde 50'leri aşması, girdi maliyetlerini katlayarak et üretimini pahalı hale getiriyor. Avrupa Birliği'nde ise et üretimi ölçekli ve teknolojik; 2024'te 6,4 milyon ton beklense de fiyatlar stabil kalıyor. ABD'de endüstriyel hayvancılık ve bol yem kaynakları sayesinde dana karkas fiyatları Euro bazında 691 dolara yakın. Türkiye'de hayvan ithalatı sınırlı tutulurken, AB ve ABD'de ithalat-ihracat dengesi fiyatları dengeliyor. Hükümet politikaları, Et ve Süt Kurumu aracılığıyla ithalatı teşvik etse de yetersiz kalıyor ve spekülatif artışlara yol açıyor. Uzmanlar, planlı ithalat ve yem desteğiyle fiyatların düşürülebileceğini belirtiyor. Coğrafi koşullar Türkiye'yi hayvancılığa elverişsiz kılıyor; Avrupa'da verimli otlaklar avantaj sağlıyor. ABD'de ise geniş meralar ve sübvansiyonlar et fiyatlarını düşük tutuyor. Sonuçta, Türkiye'de et Avrupa ve ABD'ye göre kişi başı GSYİH'si daha düşük ülkelere kıyasla pahalılaşıyor. Tüketiciler, tavuk gibi alternatiflere yönelerek bütçelerini koruyor. Uzmanlar, sektörde yapısal reformlar olmadan fiyatların yüksek kalacağını öngörüyor.
