Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesinde yeni bir dönem başladı. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen ve 7552 sayılı olarak yayımlanan İklim Kanunu, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanun; emisyon azaltımı, uyum faaliyetleri, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), yeşil dönüşüm ve iklim adaleti gibi konuları kapsıyor.
İklim adaleti ve adil geçiş ön planda
Kanunda, insan hakları ve çevre hukukunun yanı sıra “iklim adaleti”, “adil geçiş”, “emisyon ticaret sistemi”, “birincil piyasa” ve “gönüllü karbon piyasaları” gibi ilkeler yer aldı. Sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum faaliyetleri, kamu ve özel sektör dahil tüm kesimleri kapsayacak şekilde planlandı.
Başkanlık yetkili kurum oldu
İklim değişikliğiyle mücadele kapsamında tüm faaliyetleri izleme, koordine etme ve düzenleme görevi yeni kurulan İklim Değişikliği Başkanlığı’na verildi. Başkanlık, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında bilgi ve belge talep edebilecek, Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu üzerinden verileri toplayarak kamu kurumlarıyla paylaşabilecek.
Her ilde iklim kurulu kurulacak
Yerel düzeyde iklim stratejilerinin oluşturulması amacıyla her ilde, vali başkanlığında İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Kurullar, yerel yönetimler ve ilgili kurumlarla iş birliği içinde eylem planları hazırlayacak.
Emisyon Ticaret Sistemi geliyor
Yeni kanunla Türkiye’de Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kurulacak. ETS kapsamında sera gazı emisyonlarına neden olan işletmeler, faaliyetlerine devam edebilmek için Başkanlıktan emisyon izni almak zorunda olacak. Yıllık tahsisatlar, doğrulanmış emisyon değerlerine göre yapılacak ve elektronik ortamda izlenecek.
Gelirler yalnızca iklim için kullanılacak
ETS kapsamında elde edilecek gelirler, yalnızca yeşil dönüşüm ve iklim değişikliğiyle mücadele amacıyla kullanılacak. Gelirlerin bir kısmı “adil geçiş” süreçlerinde kullanılmak üzere ilgili kamu kurumlarına özel ödenek olarak aktarılacak.
Yüksek cezalar geliyor
Sera gazı raporlamasında ihlallere 500 bin TL’den 5 milyon TL’ye kadar idari para cezası verilecek. Ozon tabakasını incelten maddelere yönelik yasa ihlallerinde ceza miktarları 2,5 milyon TL’ye kadar çıkabilecek. Florlu sera gazı kullananlar, ticaretini yapanlar ve kotayı aşan ithalatçılar da yüksek cezalarla karşılaşacak.