Bağımsız düşünce kuruluşu Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün hazırladığı “Türkiye'nin İcra ve İflas Raporu”, ülke ekonomisinde yaşanan daralmanın işletmeler üzerindeki etkilerini gözler önüne serdi. Raporda, Türkiye'de her beş şirketten birinin fiilen iflas ettiği, icra dosyalarında rekor kırıldığı ve KOBİ’lerin reel anlamda borçlanma kapasitesinin azaldığı belirtildi.
Zombi şirket oranı yüzde 20’ye dayandı
Rapora göre birçok şirket, kazançlarıyla faaliyetlerini sürdüremese de kamu teşvikleri, düşük faizli krediler ve yeniden finansman yollarıyla ayakta durmaya çalışıyor. Bu şirketler, resmî olarak iflas açıklamadan faaliyetlerine asgari düzeyde devam ettikleri için “zombi şirket” olarak tanımlanıyor.
Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün verilerine göre Türkiye’de bu tür şirketlerin oranı yüzde 20’ye yaklaştı. IMF’nin 2023 tarihli “The Rise of the Walking Dead” raporuna göre de Türkiye, halka açık olmayan şirketler arasında yüzde 13’lük zombi oranıyla dünyada ilk sırada yer alıyor.
KOBİ kredileri enflasyona yenildi
Raporda, KOBİ kredilerinde nominal artış olsa da enflasyon karşısında bu artışın yetersiz kaldığı belirtildi. Ocak 2023 - Mayıs 2025 döneminde KOBİ kredileri yüzde 120 artarken, aynı dönemde kümülatif enflasyon yaklaşık yüzde 240 olarak gerçekleşti. Bu durum, reel anlamda borçlanma kapasitesinin daraldığını ortaya koydu.
İcra dosyaları zirvede, işlem süresi uzadı
İcra ve iflas dairelerine gelen dosya sayısı 2015’te 26,2 milyon iken, 2023’te 38,3 milyon ile rekor kırdı. 2024’te bu sayı 32,7 milyona gerilese de, dosyaların işlem süresi ciddi şekilde uzadı. Adalet Bakanlığı verilerine göre 2023’te ortalama 582 gün olan dosya işlem süresi, 2024’te yüzde 57 artışla 918 güne çıktı.
Her 14 kişiden biri ekonomik suçlarla ilişkili
Raporda dikkat çeken bir diğer veri ise ekonomik suçlara ilişkin. Türkiye nüfusu dikkate alındığında 2024 yılında her 14 kişiden birinin ekonomik suçlarla ilişkilendiği ifade edildi. Adalet Bakanlığı verilerine göre, mal varlığına karşı suçlarla ilgili şüpheli sayısı 2022’de 5,8 milyonken, bu sayı 2024’te 6 milyonu geçti. Aynı dönemde suç sayısı 8 milyon seviyesinden 8,9 milyona yükseldi.
Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün raporu, Türkiye ekonomisinde sürdürülebilirlik ve adalet sisteminin yükü açısından ciddi yapısal sorunlara işaret ediyor.
