Bilimkurgu edebiyatının öncüsü Isaac Asimov, Ben, Robot adlı eserinde, insanların gündelik hayatına entegre olmuş robotların etik kurallar çerçevesinde nasıl çalışacağını tartışmıştı. O yıllarda yalnızca hayal ürünü olarak görülen bu senaryolar, bugün Çin’in fabrikalarında gerçeğe dönüşüyor. Doğudaki Ningbo kentinde yer alan Zeekr'in 5G destekli elektrikli otomobil fabrikasında, insansı robotlar üretim bandına katıldı.
UBTECH’in geliştirdiği Walker S1 modeli robotlar, bileşenleri raflardan ayırıyor, etiketliyor, kutuları taşıyor ve gerektiğinde otomatik olarak şarj istasyonlarına gidiyor. Ortalama bir Çinli erkek boyundaki bu robotlar, ülkenin üretim sahalarında yeni bir çağın başladığını gösteriyor.
Görsel şovdan üretim bandına
Son aylarda Çinli girişimlerin geliştirdiği robotlar, dans gösterileri, geri taklalar ve Tai Chi gibi yetenekleriyle küresel dikkat çekti. Ancak bazı firmalar, bu robotları sahne yerine fabrikalarda gerçek iş gücü olarak konumlandırmaya başladı. Tesla’nın Optimus robotuyla rekabet eden Çinli şirketler, insansı robotları üretim süreçlerine entegre etme yarışında öne çıkıyor.
Şanghay merkezli Kepler Robot, K2 isimli insansı robotunun bir lojistik tesisinde kutu taşıma, malzeme sevkiyatı ve makine kullanımı gibi görevleri başarıyla yerine getirdiği görüntüleri paylaştı. 30 kilogram taşıma kapasitesine sahip olan K2, bir saatlik şarjla sekiz saat çalışabiliyor. Şirketin CEO’su Hu Debo, robotun seri üretim versiyonunun 30 bin dolar civarında olacağını belirtti.
Otomotiv sektörü öncülük ediyor
İnsansı robotlar, ilk olarak Çin’in yüksek dijitalleşme oranına sahip otomotiv sanayisinde kullanılmaya başlandı. Zeekr'in ana şirketi Geely'nin İnovasyon Teknolojileri Başkanı Xu Jun, “Otomotiv üretimi, dijitalleşme ve standartlaşma açısından en uygun alan. Bu nedenle insansı robotların ilk uygulama alanı oldu” dedi.
Çin’de imalat sektöründeki robot yoğunluğu 10 bin işçiye 470 robot seviyesine ulaşmış durumda. UBTECH’in kurucusu Zhou Jian, bu yıl 1000 adet insansı robot üretip sahada kullanmayı hedeflediklerini açıkladı.
İkame değil, tamamlayıcı teknoloji
Uzmanlara göre insansı robotlar, geleneksel endüstriyel robotları tamamen ikame etmek için değil, onları tamamlamak için geliştiriliyor. Endüstriyel robotlar hızlı ve güçlü olsalar da esnek değiller; dar alanlarda çalışmaları da mümkün değil. İnsansı robotlar ise yapay zekâ destekli öğrenme sistemleri sayesinde daha uyarlanabilir yapıda.
Xu Jun, “Fabrikalarda asıl sorun, çalışmak için sıraya giren insan sayısı değil, artan üretimle birlikte yeterli iş gücünün bulunamaması” dedi. Zhejiang İnsansı Robot İnovasyon Merkezi Direktörü Xiong Rong ise “Bu robotlar, tehlikeli ve sıkıcı işlerde insan gücünün yerini alarak iş gücü açığını çözebilir” yorumunu yaptı.
K2 modeli, tekrarlı işlerde 1,2 ila 2 çalışanın performansını yakalayabiliyor. Yangtze Nehri Deltası’ndaki iş gücü maliyetleri dikkate alındığında, yatırımın 1,5 ila 1,8 yılda geri dönüşü sağlanabiliyor.
Gelişmiş işler için zamana ihtiyaç var
Ancak insansı robotlar hâlâ karmaşık görevlerde yetersiz. Leju Robot’un kurucusu Leng Xiaokun, “Genel verimlilikleri, deneyimli bir çalışanın %70’i kadar. Hassas vida sıkma gibi işler hâlâ insan teknisyenler tarafından yapılmak zorunda” dedi.
Shenzhen merkezli bir başka girişim AgiBot, robotlarına günlük işleri öğretmek için 4 bin metrekarelik bir “teknik okul” kurdu. Burada restoran, ev, market gibi alanlar simüle edilerek robotlara masa silme, bulaşık toplama ve kasiyerlik gibi görevler öğretiliyor. Veri toplayıcılar, VR gözlük ve kumanda yardımıyla her hareketi defalarca tekrarlatıyor.
Pekin merkezli Galbot firması ise robotları yapay veri ile eğitme yöntemini tercih ediyor. Kurucu Wang He, milyarlarca eylem verisi ve on milyonlarca sahne verisi topladıklarını belirtti.
Neden Çin önde?
Çin, yalnızca robotları üretmekle kalmıyor, aynı zamanda bu robotların çalışabileceği entegre bir ekosistem de kuruyor. Ülkenin dijitalleşme ve yapay zekâ destekli üretim politikaları bu dönüşümde önemli rol oynuyor.
Bu yılki hükümet çalışma raporunda “AI Plus” girişimiyle ileri dijital teknolojilerin üretime entegre edilmesi hedeflendi. Embodied intelligence (bedenlenmiş zekâ) gibi yeni nesil teknolojilerin desteklenmesi için somut adımlar atılıyor.
Shenzhen'deki bir sanayi parkında, robot firmaları arasında güçlü bir iş birliği zinciri oluşmuş durumda. PaXini Tech, UBTECH’e dokunsal sensör sağlarken, DexForce da AI2Robotics’e gerçek zamanlı simülasyon verisi gönderiyor.
Morgan Stanley’nin yayımladığı “Humanoid Robot 100” raporuna göre, bu alandaki en büyük 100 şirketin %73’ü Asya menşeli; Çin firmaları ise tek başına %56’sını oluşturuyor. Çinli girişimler, yerel tedarik zincirleri, devlet destekleri ve pazar avantajları sayesinde öne çıkıyor.
2025’in ilk çeyreğinde yalnızca embodied intelligence alanında faaliyet gösteren 50’den fazla şirket, 6 milyar yuanın üzerinde yatırım aldı. Dongguan’daki XBot Park’ın kurucusu Li Zexiang, “Çin, tıpkı elektrikli araçlarda olduğu gibi, insansı robotlarda da dönüşümün öncüsü olabilir” diyor.
Yeni işler yaratacak
SemiAnalysis analisti Reyk Knuhtsen'e göre, “İnsansı robotların fabrikalara girişi sadece verimliliği artırmayacak, aynı zamanda yeni endüstriler ve iş kolları da yaratacak.” Xu Jun da aynı görüşte: “Bu dönüşüm sadece iş gücü açığını kapatmakla kalmayacak, yepyeni sanayi zincirlerinin de kapısını aralayacak.”
