Küresel ölçekte hızla artan obezite, artık estetik bir problemden çok kronik bir hastalık olarak değerlendiriliyor. Medical Park TEM Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Mustafa Sıtkı Yüksel, obezitenin nedenlerinden cerrahi tedavi seçeneklerine, ameliyat sonrası beslenme aşamalarından kritik hasta hatalarına kadar önemli uyarılarda bulundu.
“Obezite çok yemek değil, çok yönlü bir hastalıktır”
Obeziteye yalnızca fazla yemek yemenin neden olmadığını söyleyen Op. Dr. Yüksel, genetik, hormonal, metabolik ve psikolojik faktörlerin etkisine dikkat çekti. Şok diyetler, fiziksel hareketsizlik, sigara-alkol kullanımı ve bazı ilaçların da obezite riskini artırdığını vurguladı.
Aşırı yağ dokusunun vücutta pasif bir kitle gibi davranmadığını söyleyen Yüksel, “Yağ dokusu hormonları bozar, inflamasyonu tetikler, birçok hastalığı başlatan aktif bir organ gibi çalışır” diye konuştu.
Kimler ameliyat olabilir?
Her obez bireyin ameliyata uygun olmadığını belirten Op. Dr. Yüksel, tıbbi kriterleri şöyle sıraladı:
· VKİ 40 ve üzeri olanlar
· VKİ 35–40 arasında olup diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi gibi yandaş hastalıkları bulunanlar
· Uzman eşliğinde en az 1 yıl diyet-egzersiz yapmasına rağmen sonuç alamayanlar
· Alkol ya da madde bağımlılığı bulunmayanlar
· Ameliyat sonrası sürece uyum sağlayabilecek kişiler
“Tek bir altın standart ameliyat yok”
Obezite cerrahisinde hastaya özel planlama gerektiğini belirten Yüksel, yöntemlerin avantajlarını şöyle anlattı:
Tüp Mide Ameliyatı (Sleeve Gastrektomi)
· Midenin %80’i çıkarılıyor
· Açlık hormonu Ghrelin azalıyor
· Vitamin eksikliği riski bypass’a göre daha düşük
Roux-en-Y Gastrik Bypass
· Hem mide küçülüyor hem emilim azaltılıyor
· Tip 2 diyabette güçlü metabolik etki
· Vitamin-mineral takviyesi daha fazla gerekiyor
Minigastrik Bypass
· Tek bağırsak bağlantısı
· Metabolik etkisi yüksek
· Nadiren safra reflüsü görülebiliyor
Ameliyat sonrası beslenmede 3 aşama
Op. Dr. Yüksel, iyileşme sürecindeki beslenme kurallarını şöyle özetledi:
1. İlk 15 gün: Sadece sıvı gıdalar
2. 2. 15 gün: Püre dönemi
3. 1. aydan sonra: Kademeli katı gıdaya geçiş
Hastaların küçük porsiyonlara, yavaş yemeye, su tüketimine ve şekerli-gazlı içeceklerden uzak durmaya dikkat etmesi gerektiğini vurguladı.
“Başarı yüzde 50 cerrah, yüzde 50 hasta uyumudur”
Yüksel, ameliyat sonrası en sık yapılan hataları şu şekilde sıraladı:
· Vitamin-mineral desteğini bırakmak
· Yetersiz su tüketimi
· Ameliyat sonrası hareketsizlik
· Alkol kullanımı
· Gazlı içecek tüketimi
Midenin tekrar büyüyebilen bir organ olduğuna dikkat çeken Yüksel, yüksek kalorili gıdaların geri kilo alımına yol açabileceğini söyledi.
“Mide küçülse bile zihniyet değişmediği sürece kalıcı başarı mümkün değil”
Obezite cerrahisinin sadece fiziksel değil, psikolojik bir dönüşüm olduğunun altını çizen Op. Dr. Yüksel, “Duygusal yeme bozuklukları çözülmeden kalıcı başarı sağlanamaz. Bu nedenle ilk 1 yıl psikolojik destek ve düzenli diyetisyen takibi büyük önem taşır” diyerek sözlerini tamamladı.
