AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan "Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", bugün Meclis'te görüşülmeye başlanacak. Teklifin en çok tartışılan maddesi, limiti 100 bin liranın üzerinde olan kredi kartlarından yıllık 750 lira katılım payı kesilmesi oldu.
Demirören'e sağlanan kıyakları hatırlattı
Yeni vergilerin gündeme gelmesi, Demirören Grubu’na şans oyunları üzerinden sağlanan milyarlarca liralık vergi kıyağını hatırlattı. Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, iktidar, yılın başında Savunma Fonu’nun şans oyunlarından gelen kaynağını yarı yarıya düşürmüştü.
Bu yılın başında iddaa, spor toto, spor loto, milli piyango ve at yarışları gibi şans oyunlarından kesilen vergiler, Cumhurbaşkanı kararıyla yarı yarıya azaltıldı. Şimdi, o şirketlerden alınmayan vergiler, kredi kartı borçluları da dahil olmak üzere 85 milyon vatandaştan alınacak. Sözcü’nün hesaplamalarına göre, verginin düşürülmesiyle şans oyunlarından devlete gelen kaynak, yani şirketlerin ödeyeceği vergi tutarı yaklaşık 33 milyar lira azalmış durumda. Bu da, kredi kartı aracılığıyla halktan alınacak miktarın yaklaşık iki katını ifade ediyor.
135 milyar lira kaynak aktarıldı
İktidar, geçen yıl savunma harcamalarına ve öğrenci yurtlarına ihtiyaç kalmamış gibi bir kararla, şans oyunlarından alınan vergileri yarı yarıya düşürdü. 28 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararıyla, şans oyunları vergisi; spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde yüzde 10’dan yüzde 5’e, at yarışlarında yüzde 14’ten yüzde 7’ye, diğer şans oyunlarında ise yüzde 20’den yüzde 10’a düşürüldü. Bu vergilerin mükellefi olan Demirören Grubu, bu durumdan yararlandı.
Şans oyunlarından elde edilen verginin büyük bir bölümü, savunma amaçlarıyla birlikte üniversite öğrenci yurtları, çocuk esirgeme ve ülke tanıtımı gibi amaçlar için de kullanılıyor. Savunma Sanayi Fonu’na geçen yıl toplamda 135 milyar lira kaynak aktarıldı.
33 milyar liralık vergi kıyağı tartışmaları
Şans oyunlarından devletin kasasına geçen yıl 28.5 milyar lira girişi oldu. Bu yılın bütçesi hazırlanırken enflasyon dikkate alınarak, 2024’te şans oyunlarından devlete 55 milyar lira vergi gelmesi bekleniyordu. Ancak, verginin yarısı budanınca gelir de yarı yarıya düştü. Bu yılın ilk 8 ayında elde edilen gelir 23.2 milyar lira ile sınırlı kaldı.
Yıl sonuna kadar şans oyunlarından en fazla 33 milyar TL vergi gelmesi bekleniyor. Eğer vergi düşürülmeseydi, toplanacak yıllık verginin 66 milyar lira olması öngörülüyordu. Resmi veriler, şirkete sağlanan vergi kıyağının 33 milyar lira civarında olduğunu gösteriyor.
Demirören Holding'ten yanıt geldi
İlgili iddialar karşısında İzmir'de Son Dakika'ya cevap hakkını kullanan Demirören grubu şu ifadeleri kullandı:
Demirören grubu iştiraklerinden Sisal Şans înteraktif Hizmetler ve Şans Oyunları Yatırım A.Ş. (“Sisal Şans”), 320 Sayılı Millî Piyango Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Kapsamındaki sözleşme ile, Türkiye Varlık Fonu’nun onay verdiği şans oyunlarının düzenlemesine ilişkin iş ve hizmetleri yerine getirmek üzere yetkilendirilmiştir.
Bu kapsamda Sisal Şans tarafından sunulan operatörlük hizmetleri karşılığında, bayilere ödenen komisyonlar da dahil olmak üzere hasılat üzerinden belirli bir oranda komisyon ödenmektedir. Sisal Şans söz konusu ticari faaliyetleri sebebiyle kurumlar vergisi mükellefi olup yıllık kurumlar vergisini düzenli olarak ödeyen bir şirkettir. Bahsi geçen Şans Oyunları vergisi mükellefi ise Türkiye Varlık Fonu olup, Türkiye Varlık Fonu’nun şans oyunlarından elde ettiği hasılat üzerinden ödemekle yükümlü olduğu vergidir. Sisal ŞansTn bu kapsamda Şans Oyunları Vergisi mükellefiyeti bulunmamaktadır.
Demirören grubu diğer iştiraki olan Şans Dijital ve înteraktif Hizmetler Teknoloji Yatırım A.Ş.’nin ortağı olduğu Şans Girişim Ortak Girişimi (“Şans Girişim”), Spor Toto Teşkilat Başkanlığı ile 28.02.2019 tarihinde akdettiği “Spor Toto Teşkilat Başkanlığı Tarafından Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunlarının Özel Hukuk Tüzel Kişilerine Yaptırılmasına İlişkin Sözleşme (“Sözleşme”)” çerçevesinde, ileri teknoloji ve yüksek maddî kaynak gerektiren, at yarışları hariç olmak üzere, spor müsabakaları üzerine sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunlarını düzenleme işine ilişkin merkezî bahis sistemi ve risk yönetim merkezinin kurulması ve işletilmesi ile başbayilik iş ve hizmetlerini 10 yıl süre ile münhasıran üstlenmiş olup sayılan iş ve hizmetleri Sözleşme gereği operasyona başlanılan 28.08.2019 tarihinden bu yana yürütmektedir.
Bu kapsamda Şans Girişim tarafından sunulan merkezî bahis sistemi ve risk yönetim merkezinin kurulması ve işletilmesi ile başbayilik iş ve hizmetleri karşılığında hasılat üzerinden belirli bir oranda komisyon ödenmektedir. Şans Girişim bir adi ortaklık olup, adi ortaklıkta dönem sonunda oluşan kâr ortaklarca adi ortaklıktaki hisseleri oranında paylaşılmakta ve yıl sonunda kendi kurumlar vergisi beyannamelerine dahil edilerek düzenli olarak vergileri ödenmektedir. Bahsi geçen Şans Oyunları vergisi mükellefi ise Spor Toto Teşkilat Başkanlığı olup, Spor Toto Teşkilat BaşkanlığıTun şans oyunlarından elde ettiği hasılat üzerinden ödemekle yükümlü olduğu vergidir. Şans Girişim’in bu kapsamda Şans Oyunları Vergisi mükellefiyeti bulunmamaktadır.
Yukarıda açıkladığımız üzere, şans oyunları vergisi mükellefi sayılan şirketler değil ilgili kamu kurumlan olduğu için bu vergi türündeki değişikliklerin şirketlerin gelirine herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Kamuoyunun bilgisine saygıyla sunulur.
