Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, 42 yıl önce bugün, "Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet olarak kurulduğunu dünya ve tarih önünde ilan ediyoruz." sözleriyle KKTC’nin kuruluşunu dünyaya duyurdu. Bu tarih, Kıbrıs Türk halkının Ada’daki siyasi yaşamını devlet olgusuyla ilan ettiği önemli bir dönüm noktası oldu.
KKTC'nin kuruluş tarihçesi
1983’te bağımsızlığını ilan eden KKTC, yalnızca Türkiye tarafından tanındı. 2022 yılında Özbekistan’daki Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi’nde KKTC, gözlemci üye olarak kabul edildi. Böylece Kuzey Kıbrıs, kendi adıyla uluslararası bir kuruma ilk kez girmiş oldu. 1960’ta Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu, ancak 1963’ten itibaren Kıbrıslı Türkler, Rum silahlı gruplarının saldırıları sonucu yönetimden uzaklaştırıldı. 1967’de kurulan “Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi”, daha sonra “Kıbrıs Türk Yönetimi”ne dönüştü. Bu yapı, 1974 yılına kadar Ada’daki Türk toplumu için yönetim temsili sağladı. 15 Temmuz 1974’te gerçekleştirilen darbenin ardından Türkiye, Kıbrıslı Türklerin güvenliği için Barış Harekatı’nı başlattı. 13 Şubat 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti kurularak Ada’da iki kesim oluştu ve Kıbrıslı Türklerin varlığı güvence altına alındı. 15 Kasım 1983’te KKTC, Federe Meclis kararıyla ilan edildi. Rauf Denktaş, halka ve öğrencilere hitaben, "Ne mutlu KKTC’nin Türk çocuklarına" dedi. KKTC, temsili demokrasiye dayalı çok partili sistemle yönetiliyor; Cumhurbaşkanı 5 yılda bir seçiliyor, yasama yetkisi Cumhuriyet Meclisi’nde, yürütme yetkisi ise Bakanlar Kurulu’nda bulunuyor. KKTC, kuruluşundan bu yana Türkiye dışında hiçbir devlet tarafından tanınmadı ve çeşitli yaptırımlara maruz kaldı. 1968’den itibaren başlayan BM gözetimindeki müzakereler, 1974 darbesi sonrası iki toplumlu federasyon modeli üzerinde yoğunlaştı. Nüfus mübadelesi ile Ada’daki Türk ve Rum toplulukları homojenleştirildi. 1977 ve 1979 Zirve Anlaşmaları ile iki toplumlu federal bir yapı öngörüldü, ancak çözüm süreçleri birçok kez başarısızlıkla sonuçlandı. 2004’te KKTC’de yapılan referandumda Kıbrıs Türk tarafı plana evet derken, Rum tarafı reddetti. Bu süreçte, KKTC üzerindeki izolasyonların kaldırılması yönünde bazı adımlar atılsa da, Rum yönetimi AB üyeliğine odaklandı ve KKTC yok sayılarak Ada’daki diğer ortaklar hesaba katılmadan AB’ye tam üye yapıldı. Türkiye, KKTC’yi kuruluşundan bu yana tanıyan ve her koşulda destekleyen tek devlet oldu. 1974 Barış Harekatı ile sahada varlık gösteren Türkiye, diplomatik kanalları da aktif şekilde kullandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uluslararası toplumu KKTC’yi resmen tanımaya çağırıyor. KKTC, Türk Devletleri Teşkilatı’nın gözlemci üyesi olarak uluslararası platformlarda görünürlüğünü artırdı. Bu adım, KKTC’nin uluslararası alanda tanınırlık kazanma sürecinde önemli bir gelişme olarak öne çıkıyor.
