İzmir Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde, İzmir Planlama Ajansı (İZPA) tarafından yürütülen 2054 İzmir Nazım İmar Planı (İzmir NİP2054) çalışmaları devam ediyor. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, planı tanıtırken, “Bu çalışma İzmir’in uzun soluklu yolculuğunda ortak bir pusula işlevi görecek. Biz bu planı bir belge olarak değil, yaşayan bir sözleşme olarak görüyoruz. İzmir’in 2054’e, 2074’e uzanan yolculuğu başladı” ifadelerini kullandı.
İZPA Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu tarafından yapılan sunumda, planın detayları ve neden yeni bir planlama ihtiyacının doğduğu paylaşıldı.
Sunumda, İzmir’in önceki planlama süreçlerine değinildi.
-
1973 Nazım İmar Planı, kentin kuzey-güney eksenindeki gelişimini yönlendiren ilk üst ölçekli çerçeveyi oluşturdu.
-
2007 Kentsel Bölge Nazım İmar Planı, yeşil kuşak yaklaşımıyla sıçramalı büyüme modelini önerdi.
-
2017 Nazım İmar Planı ise bu anlayışı güncelleyerek havza temelli planlamayı ön plana çıkardı.
Ancak günümüz koşullarında, iklim krizi, afet riski ve dijital dönüşüm gibi küresel dinamiklerin İzmir için yeni bir planlama paradigmasını zorunlu hale getirdiği vurgulandı. 2025 dünyasında planlama vizyonunun “yeşil, dijital ve sosyal” üçüz dönüşüm kavramıyla şekillendiği belirtildi.
İyi yaşam ve iklim akıllı şehir vizyonu
Yeni plan, Vizyon 74 ile Misyon Kent 2030 stratejik çerçevelerinin kesişiminde konumlanıyor. İzmir NİP2054; katılımcı, kapsayıcı ve dirençli bir şehir hedefiyle tasarlandı. Planın odağında iyi yaşam şehirciliği ve iklim akıllı planlama yer alıyor.
Ayrıca, İzmir’in mekânsal katmanlarında ortak bir dil oluşturmak hedefleniyor. Kent; denizel, merkez, çeper ve kırsal alanlar olarak dört başlıkta ele alınıyor. Bu kapsamda “Kent Alfabesi” adı verilen bütüncül kavramsal ve görsel dilin geliştirildiği, bu sürecin World Café oturumları, yurttaş meclisleri, kırsal çalışma grupları ve Misyon Kent Eylem Laboratuvarı gibi katılımcı platformlarla desteklendiği aktarıldı.
Planın odaklandığı dört ana sektör
2054 İzmir Nazım İmar Planı; konut, sanayi/ticaret, tarım ve turizm olmak üzere dört sektörü kapsıyor. Bu sektörler, iklim ve yeşil altyapı, mekânsal metabolizma, sosyal uyum ve kent teknolojileri eksenlerinde değerlendiriliyor. Planın amacı, İzmir’in ekolojik, sosyal ve ekonomik gelişimini bütüncül biçimde izlenebilir hale getirmek.