İzmir, Türkiye’nin en büyük ve çevreye duyarlı kentlerinden biri olma yolunda önemli adımlar atmaya devam ediyor. Kentin tamamında evsel atıkların kaynağında ayrıştırılması uygulaması, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin koordinasyonunda ilçe belediyeleri tarafından etkin şekilde yürütülüyor. Bayraklı’nın Çamlık Mahallesi’nden Karşıyaka’nın Mavişehir’ine, Konak’ın Güzelyalı’sından Buca’nın Ertuğrul Mahallesi’ne kadar hemen her mahallede uygulanan bu sistemle plastik, cam, kağıt, metal ve organik atıkların ayrı toplanması sağlanıyor. Amaç, atıkların geri dönüşüm tesislerine daha temiz ve ayrıştırılmış halde ulaşmasını sağlayarak doğaya zarar veren atık miktarını azaltmak.
İlçe bazında uygulamalar ve örnek mahalleler
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin stratejik planlaması doğrultusunda Bayraklı Belediyesi, Manavkuyu ve Çiçek Mahallesi’nde atık ayrıştırma sistemini yeniledi. Vatandaşlara ücretsiz olarak plastik, cam ve kağıt atıkları için ayrı kutular dağıtıldı. Temizlik ekipleri, her sabah belirlenen program çerçevesinde bu atıkları titizlikle topluyor.
Karşıyaka Belediyesi ise ilçenin en kalabalık mahallelerinden olan Bostanlı ve Yalı Mahallesi’nde “Atık Ayrıştırma ve Geri Dönüşüm Eğitimleri” düzenliyor. Okullarda, kültür merkezlerinde ve açık alanlarda vatandaşlara geri dönüşümün önemi anlatılıyor, çocuklara yönelik atık toplama yarışmaları yapılıyor. Karşıyaka’da geri dönüşüm kutuları yaygın şekilde kullanılırken, özellikle evlerde organik atıkların kompost haline getirilmesi için pilot projeler başlatıldı.
Konak Belediyesi, Göztepe ve Güzelyalı gibi sahil kesimindeki mahallelerde atık ayrıştırma çalışmalarına ağırlık veriyor. Konaklılar, ayrı toplama kutularına atıklarını bırakarak çevre bilincine katkı sağlıyor. Belediye, pazar yerlerinde de geri dönüşüm bilinci oluşturmak için stantlar açarak hem esnafı hem vatandaşları bilinçlendiriyor.
Buca Belediyesi ise ilçedeki Ertuğrul ve Kaynaklar Mahalleleri’nde geri dönüşüm noktaları kurdu. Buca’da ayrıca organik atıkların değerlendirilmesi için evsel kompost kutuları dağıtıldı. Belediyenin çevre birimi, mahalle bazlı atık ayrıştırma denetimleri yaparak vatandaşların uygulamaya uyumunu sağlıyor.
Mahallelerde ücretsiz geri dönüşüm kutuları ve bilgilendirme
İzmir’in tüm ilçelerinde vatandaşlara geri dönüşüm kutuları ücretsiz olarak ulaştırılıyor. Plastik, cam, metal ve kağıt gibi kategoriler renk kodları ve üzerinde görsellerle belirlenerek kullanım kolaylığı sağlanıyor. Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri iş birliğiyle, apartman yönetimlerine ve işyerlerine yönelik özel atık toplama sistemleri kuruluyor. Temizlik ekipleri de belirlenen programda toplanan atıkları günlük olarak alıyor.
Bu kapsamda Narlıdere Belediyesi’nin Doğanlar Mahallesi’nde düzenlediği “Sıfır Atık ve Atık Ayrıştırma Eğitimi”ne yüzlerce mahalle sakini katıldı. Ege Üniversitesi ile ortak yürütülen projede hem teorik bilgiler hem de uygulamalı ayrıştırma yöntemleri anlatıldı. Eğitimlerle birlikte mahallelerde geri dönüşüm oranlarında yüzde 30’luk artış sağlandı.
Okullarda çevre ve geri dönüşüm bilinci aşılanıyor
İzmir genelinde belediyeler tarafından okullarda sürdürülebilir çevre bilinci oluşturma çalışmaları yapılıyor. Konak’ın Mersinli Mahallesi’ndeki okullarda “Yeşil Gelecek İçin Geri Dönüşüm” temalı projeler uygulanıyor. Öğrenciler atıkları türlerine göre ayırıyor, yarışmalarla çevre bilincini pekiştiriyor. Bayraklı’da da Ali Rıza Esin İlkokulu’nda düzenlenen atık toplama kampanyalarıyla miniklere çevre sevgisi aşılanıyor.
Geri dönüşüm tesislerine destek ve ekonomik fayda
Kaynağında ayrıştırılan atıklar İzmir’deki modern geri dönüşüm tesislerine yönlendiriliyor. Büyükşehir Belediyesi, Aliağa ve Menemen’de bulunan tesislerde organik atıklardan biyogaz ve kompost üretimini artırmak için yatırımlar yapıyor. Bu sayede hem enerji üretimi sağlanıyor hem de doğaya bırakılan atık miktarı önemli oranda azalıyor.
Belediye yetkilileri, geri dönüşümün sadece çevresel faydalar sağlamadığını, aynı zamanda ekonomik kazanımlara da katkı sunduğunu belirtiyor. İzmir’de atık yönetimi sektöründe yeni iş sahaları açılırken, geri dönüşüm malzemelerinin hammadde olarak yeniden kullanılması yerli üretime destek oluyor. Bu da Türkiye ekonomisi için olumlu bir tablo oluşturuyor.
Geri dönüşüm oranları artıyor
Son yıllarda İzmir’de geri dönüşüm oranları her geçen yıl yükseliyor. Örneğin, Karşıyaka’da plastik atıkların geri kazanımı yüzde 45 seviyesine ulaştı. Konak’ta kağıt atıklarının toplanma oranı yüzde 50’ye yaklaşırken, organik atıkların kompostlaştırılmasıyla elde edilen gübre miktarı da iki katına çıktı. Bu başarı, belediyelerin organize çalışmaları ve vatandaşların katılımıyla mümkün oldu.
Başkanlardan çevre ve geri dönüşüm vurgusu
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, “Çevreye duyarlı, yaşanabilir kent hedefimiz doğrultusunda atık yönetimi çok önemli bir alan. Kaynağında ayrıştırma sistemiyle hem doğal kaynaklarımızı koruyoruz hem de kentimizin temiz kalmasını sağlıyoruz. Vatandaşlarımızın bilinçlenmesiyle İzmir geri dönüşümde örnek bir şehir haline geliyor” dedi.
Karşıyaka Belediye Başkanı Yıldız Ünsal, “İzmir olarak çevreye olan sorumluluğumuz çok büyük. Atıkların kaynağında ayrıştırılması, sürdürülebilirlik için atılacak en önemli adımlardan biri. Hem bireylerin hem kurumların bu konuda üzerine düşeni yapması lazım. Gelecek nesillere daha temiz bir dünya bırakmak bizim ortak hedefimiz” ifadelerini kullandı.
Konak Belediye Başkanı Nilüfer Çınarlı Mutlu ise, “Her mahallemizde atık ayrıştırma bilincinin yerleşmesi için yoğun çaba gösteriyoruz. Esnafımızı da bu sisteme dahil ederek kentimizin temizliğini sağlıklı ve sürdürülebilir kılmak istiyoruz” dedi.
Esnaf ve işletmeler sisteme entegre ediliyor
İzmir’de sadece evlerde değil, işletmelerde de atık ayrıştırma sistemleri kurularak sürdürülebilirlik destekleniyor. Gaziemir ve Bornova’daki pazar yerleri, alışveriş merkezleri ve restoranlarda geri dönüşüm kutuları yaygınlaştırıldı. Belediye ekipleri, esnaf odaları ile ortaklaşa çalışarak eğitimler ve denetimler gerçekleştiriyor.
İzmir’de geleceğe temiz ve yeşil bir kent bırakma hedefi
İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, 2030 yılına kadar kent genelinde atıkların yüzde 70’inin kaynağında ayrıştırılarak toplanmasını hedefliyor. Organik atıkların biyogaza dönüşümü ve kompost üretimi gibi projeler hız kazanıyor. Teknolojik altyapı yatırımlarıyla da atık yönetiminin etkinliği artırılıyor.
Bu kapsamlı çevre seferberliğiyle İzmir, Türkiye’de model şehir olma yolunda ilerliyor. Hem belediyelerin hem vatandaşların ortak gayretiyle daha temiz, sağlıklı ve yaşanabilir bir kent yaratma vizyonu her geçen gün güçleniyor. Kentin doğası ve insan sağlığı koruma hedefleri doğrultusunda atılan bu adımlar, gelecek nesillere daha yaşanabilir bir İzmir bırakmayı amaçlıyor.
