İzmir Büyükşehir Belediyesi, kenti depremlere karşı daha dirençli hale getirmek için yürüttüğü mikrobölgeleme çalışmalarında Bornova ilçesinde sona yaklaştı. 7 bin 12 hektarlık alanda yapılan detaylı incelemelerde bölge, 1543 küçük birime ayrılarak değerlendirildi. Ekipler bugüne dek toplamda 44 bin 250 metre sondaj gerçekleştirdi, 30 binden fazla numune laboratuvar ortamında analiz edildi. Araştırmalar, heyelan riski, zemin kalitesi ve fay hatlarının yapısına dair kapsamlı veriler sunuyor. Bu veriler ışığında İzmir’in hangi bölgelerde güvenli yapılaşmaya açık olduğu netleşecek, şehir planlamasında önemli adımlar atılacak.
Depreme dayanıklı kent vizyonu
İzmir Büyükşehir Belediyesi Afet İşleri Dairesi Başkanlığı’nın, kentin deprem riskini azaltmak amacıyla başlattığı çalışmalar kapsamında karada ve denizdeki fay hatları detaylı biçimde inceleniyor. Özellikle 2020 depreminden ciddi şekilde etkilenen Bornova’da sürdürülen mikrobölgeleme çalışmaları, ilçenin zemin yapısını belirlemeyi amaçlıyor. Proje kapsamında 58 araştırma çukuru açıldı, 1290 noktada sondaj yapıldı ve elde edilen numuneler ayrıntılı laboratuvar analizlerine tabi tutuldu.
Afet İşleri Dairesi’nde görevli jeoloji mühendisi Pelin Çal, Bornova’nın yaklaşık %98’inin tarandığını belirterek alınan örneklerin kaya ve zemin olarak ayrıldığını, her birine özel deneylerle dayanıklılığının belirlendiğini ifade etti. Çal, bu verilerin İzmir’in mekânsal planlamasında ve kentsel dönüşüm projelerinde kritik rol oynayacağını vurguladı.
Kent planlamasına bilimsel katkı
Mikrobölgeleme etütlerinin, yerleşim alanlarının afet risklerine uygun olup olmadığını bilimsel yöntemlerle ortaya koyduğunu belirten Çal, “Bu çalışmalar sayesinde, İzmir’in nasıl ve hangi yönlere doğru gelişeceği, riskli alanların nereler olduğu ve bu bölgelerde ne tür mühendislik uygulamaları gerektiği açıkça ortaya çıkacak. Amacımız, İzmir’i afetlere karşı daha dirençli bir kent haline getirmek” dedi.
Yapılan çalışmalarla Bornova Havzası’nın jeolojik ve jeoteknik yapısı bütüncül biçimde değerlendiriliyor. Bölgeden alınan örnekler sayesinde hangi alanların yerleşime uygun olduğu, hangi bölgelerin ise yapılaşma açısından risk taşıdığı tespit edilecek. Bu modelleme, kentte güvenli yapılaşmayı sağlamak adına büyük önem taşıyor.
Sırada Karşıyaka var
Bornova’daki çalışmaların ardından mikrobölgeleme süreci Karşıyaka ilçesinde başlayacak. Daha sonra Konak, Bayraklı ve Narlıdere ilçeleriyle devam edecek. Uzun vadede İzmir’in 11 merkez ilçesi başta olmak üzere tüm kentte bu çalışmalar tamamlanarak, afetlere karşı daha güvenli bir altyapı hedefleniyor.
Binalar kimlik belgelerine kavuşuyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi ayrıca yapı envanteri çalışmalarını da sürdürüyor. Bornova ve Bayraklı’da toplam 100 bin binanın yapısal bilgileri kayıt altına alınarak, her bina için deprem anındaki davranışlarını yansıtan kimlik belgeleri oluşturuldu. 2025 yılı boyunca Karşıyaka’daki 22 bin 767 konut için aynı uygulama sürdürülecek.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, depreme hazırlık çalışmaları kapsamında deniz tabanındaki fay hatlarını da inceleyerek tsunami risk analizlerini tamamladı. İzmir merkezli bir depremde oluşabilecek tsunami senaryoları değerlendirilerek 600 kilometrelik kıyı şeridi ve kıyıya yakın tüm yerleşim yerleri için olası su baskınları modellendi. Bu analizler, kıyı bölgelerinde afet riskine karşı alınacak önlemleri belirlemede temel oluşturacak.
