İklim değişikliğiyle mücadele ve uyuma ilişkin esasları içeren İklim Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilerek yasalaştı. Ancak başta çevre örgütleri ve muhalefet partileri olmak üzere pek çok kesim, yasanın yetersiz ve ticari çıkar odaklı olduğu gerekçesiyle sert eleştirilerde bulundu.
Emisyon ticaret sistemi kurulacak
AK Parti tarafından sunulan kanun, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğiyle uyum politikalarının planlanması ve uygulanması gibi düzenlemeleri içeriyor. Yasaya göre İklim Değişikliği Başkanlığı, Emisyon Ticaret Sistemi’ni (ETS) kuracak ve sera gazı emisyon izni verme yetkisini üstlenecek. Bu kapsamda emisyon salımı yapan işletmelerin yıllık tahsisat tesliminde bulunması zorunlu olacak.
Çevre örgütlerinden ortak tepki
TEMA Vakfı, kanunu bir iklim yasası olarak görmediklerini belirterek “Kaybeden insan ve doğa oldu” açıklamasında bulundu. Greenpeace Türkiye’den Emel Türker Alpay ise sistemin belirsizliklerle dolu olduğunu savunarak, “Net bir azaltım hedefi ve şeffaflık yok” dedi. Alpay, kanunun Paris Anlaşması ile uyumlu olmadığını ve bilim insanlarının sürece dahil edilmediğini vurguladı.
Muhalefet: Kanun sermayeye hizmet ediyor
CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, yasanın beş şirketin çıkarına hazırlandığını iddia ederek, “CHP olarak bu kanunu reddediyoruz” dedi. DEM Parti İzmir Milletvekili İbrahim Akın ise “Kirletme hakkı satılacak, doğa zarar görecek” ifadelerini kullandı. Saadet Partisi’nden Necmettin Çalışkan da düzenlemenin doğa yerine ticareti gözettiğini savundu.
Uygulama belirsizlikleri tartışılıyor
İklim Ağı, yasa kapsamında emisyon azaltımına dair net bir hedefin olmadığını, kömür ve fosil yakıt kullanımının sona erdirilmesi yerine karbon yakalama gibi henüz uygulanabilirliği kanıtlanmamış teknolojilere bel bağlandığını belirtti. Alpay, “Bu haliyle yasa, iklim kriziyle mücadeleye katkı sağlayamaz” dedi.
Para cezaları ve yeni yetkiler
Kanuna göre sera gazı emisyonlarının raporlanmasında aksama yaşanması durumunda 500 bin TL ile 5 milyon TL arasında idari para cezası uygulanabilecek. Ayrıca İklim Değişikliği Başkanlığı, gerekli gördüğü belge ve verileri tüm kurumlardan doğrudan talep edebilecek. Başkanlık ayrıca 10 milyon TL sermayeli döner sermaye işletmesi kurma yetkisine sahip olacak.
