Geçmişte daha çok ileri yaş ve yoğun sigara-alkol kullanımına bağlı gelişen baş-boyun kanserlerinin, günümüzde gençlerde, sigara içmeyenlerde ve kadınlarda da artış gösterdiğini belirten Memorial Antalya Hastanesi Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Bölümü'nden Doç. Dr. Neslihan Yaprak Barıt, bu değişimin temel nedeninin HPV olduğunu söyledi. Barıt, HPV'nin baş-boyun bölgesindeki kanserlerde giderek baskın hâle geldiğini vurguladı.
HPV artık boğaz kanserlerinin başlıca nedeni
Cinsel yolla bulaşan HPV’nin oral temasla ağız ve boğaz bölgesine kolayca geçtiğini anlatan Doç. Dr. Barıt, virüsün dil kökü, bademcik, yutak ve gırtlakta yerleşerek yıllar içinde kansere yol açabileceğini ifade etti.
Günümüzde orofarenks kanserlerinin yüzde 70-80’inin HPV kaynaklı olduğunu belirten Barıt, bazı merkezlerde bu oranın yüzde 90’a ulaştığını söyledi. Sigara içmemiş 40–50 yaş arası kişilerde bile HPV pozitif boğaz kanseri vakalarının arttığını vurguladı.
HPV uzun süre belirti vermeden saklanabiliyor
100’den fazla HPV tipi olduğunu belirten Doç. Dr. Barıt, Tip 16 ve 18’in en yüksek kanser yapıcı türler olduğunu söyledi.
Virüsün yıllarca belirti göstermeden vücutta kalabileceğini belirten Barıt, bağışıklığın zayıfladığı dönemlerde kanserleşme sürecinin hızlanabildiğini ifade etti.
Barıt, 2–3 haftadan uzun süren şu şikâyetlerde mutlaka hekime başvurulması gerektiğini söyledi:
· Geçmeyen boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü
· Boyunda sert şişlik
· Tek taraflı kulak ağrısı
· Üç haftayı aşan ses kısıklığı
· Ağızdan kan gelmesi
· Nedensiz kilo kaybı
En güçlü koruma: HPV aşısı
HPV’ye bağlı baş-boyun kanserlerinin büyük bölümünün aşıyla önlenebilir olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Barıt, hem kız hem erkek çocuklarının mutlaka aşılanması gerektiğini vurguladı.
Aşı takvimini şöyle sıraladı:
· 9–14 yaş: 2 doz
· 15–26 yaş: 3 doz
· 27–45 yaş: Aşı hâlâ koruyucu etki sağlayabilir
Barıt, HPV’nin sadece kadınları değil, erkekleri de ciddi şekilde tehdit ettiğinin altını çizdi.
HPV’den korunmak için öneriler
Doç. Dr. Barıt’ın önerileri şöyle:
· HPV aşısı mutlaka yaptırılmalı
· Cinsel ilişkide prezervatif kullanılmalı
· Çok partnerli ilişkiden kaçınılmalı
· Sigara ve aşırı alkolden uzak durulmalı
· Düzenli ağız ve diş bakımı ihmal edilmemeli
· Uzun süren boğaz şikâyetlerinde gecikmeden KBB uzmanına başvurulmalı
HPV artık baş-boyun kanserlerinde en büyük tehdit
HPV virüsünün baş-boyun kanserlerindeki etkisinin hızla arttığını belirten Doç. Dr. Neslihan Yaprak Barıt, gençlerde ve sigara içmeyenlerde görülen artışın en önemli nedeninin HPV olduğunu söyledi.
Baş-boyun kanserleri geçmişte daha çok ileri yaşlarda ve uzun süreli sigara-alkol kullanımına bağlı görülürken, artık gençlerde, sigara içmeyenlerde ve kadınlarda da artış gösteriyor. Memorial Antalya Hastanesi Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Bölümü'nden Doç. Dr. Neslihan Yaprak Barıt, bu değişimin temel sebebinin HPV olduğunu belirterek erken teşhisin önemine dikkat çekti.
HPV boğaz kanserlerinde baskın neden hâline geldi
Cinsel yolla bulaşabilen HPV’nin oral temasla ağız ve boğaz bölgesine geçebildiğini belirten Doç. Dr. Barıt, virüsün dil kökü, bademcik, yutak ve gırtlak gibi bölgelerde yerleşip yıllar sonra kansere dönüşebildiğini ifade etti.
Orofarenks kanserlerinin yüzde 70-80’inin HPV kaynaklı olduğunu vurgulayan Barıt, sigara içmemiş 40–50 yaş arası bireylerde bile HPV pozitif boğaz kanserlerinin arttığını söyledi.
HPV yıllarca belirti vermeden kalabilir
100’den fazla HPV tipi bulunduğunu belirten Doç. Dr. Barıt, Tip 16 ve Tip 18’in en yüksek riskli türler olduğunu söyledi.
Virüsün uzun yıllar belirti göstermeden vücutta kalabildiğini belirten Barıt, bağışıklık düştüğünde kanserleşme sürecinin hızlanabileceğini ifade etti.
2–3 haftadan uzun süren şu belirtilerde mutlaka uzman görüşü alınması gerektiğini söyledi:
· Geçmeyen boğaz ağrısı veya yutma güçlüğü
· Boyunda sert şişlik
· Tek taraflı kulak ağrısı
· Uzayan ses kısıklığı
· Ağızdan kan gelmesi
· Nedensiz kilo kaybı
Aşı en güçlü koruma yöntemi
HPV’nin baş-boyun kanserlerinin büyük bölümünde etkili olduğunu belirten Doç. Dr. Barıt, hem kız hem erkek çocuklarının mutlaka HPV aşısı yaptırması gerektiğini ifade etti.
Aşı takvimi şu şekilde:
· 9–14 yaş: 2 doz
· 15–26 yaş: 3 doz
· 27–45 yaş: Aşı hâlâ koruyucu etki sağlayabilir
Korunmak için öneriler
Doç. Dr. Barıt, HPV’den korunmak için şu önerileri paylaştı:
· HPV aşısının ihmal edilmemesi
· Prezervatif kullanımının tercih edilmesi
· Çok partnerli ilişkilerden kaçınılması
· Sigara ve aşırı alkolden uzak durulması
· Düzenli ağız ve diş bakımının sürdürülmesi
· Uzun süren boğaz şikâyetlerinde gecikmeden hekime başvurulması