Türkiye’de milyonlarca emekli, hem maaşlarını alıp hem de çalışarak ek gelir elde edebiliyordu. Ancak 1 Ekim 2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, emeklilik sonrası çalışma şartlarını yeniden şekillendirdi.
Buna göre, 2008 sonrası sigorta başlangıcı olan emekliler, aynı anda hem maaşlarını hem de çalıştıkları işten ücret almayacak. Ekonomist Selçuk Gülten, düzenlemenin yaklaşık 4 milyon kişiyi etkileyeceğini belirtti.
2008 sonrası emeklilik koşulları değişti
2008 yılında yapılan reformla emekli olup çalışmaya devam edenlerin maaşlarının kesilmesi öngörülmüştü. Başlangıçta sadece SSK’lılar için geçerli olan bu uygulama, artık Bağ-Kur kapsamındaki emeklileri de kapsıyor. Gülten, yeni düzenlemeyle ilgili şu bilgileri verdi:
"2008 sonrası sigortalı olan bir kişi emekli olduğunda çalışmaya başlarsa maaşı kesilecek. Yani hem emekli maaşı alıp hem de çalışmak artık mümkün olmayacak."
Emeklilere iki seçenek sunuluyor
Yeni düzenlemeye göre emekliler ya maaşlarını alarak çalışmayı bırakacak ya da aktif olarak çalışmayı seçerek emekli maaşından vazgeçecek. Gülten, 1 Ekim 2008 sonrası sigorta girişi olanların artık iki hakkı aynı anda kullanamayacağını belirterek şunları söyledi:
"Eğer sigorta girişiniz 1 Ekim 2008’den önceyse, emekliliğe hak kazandıktan sonra çalışabilir ve aynı anda emekli maaşı alabilirsiniz. Ancak 2008 sonrası sigortalı olanlar için bu mümkün değil. Onlar ya emekli maaşlarını alacak ya da çalışarak gelir elde edecekler."
2008 sonrası sigortalılar için çalışma ve maaş seçimi zorunlu
Yeni düzenlemeye göre, 2008 sonrası sigortalı olan emekliler bir işte çalışmaya başladıklarında emekli maaşları kesilecek. Çalıştıkları sürece yalnızca iş yerlerinden gelir elde edecekler. İşten ayrıldıklarında ise Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurarak emekli maaşlarının tekrar bağlanmasını talep edebilecekler. Ancak çalışma süresince emekli maaşı alma hakları olmayacak.
Sosyal güvenlik sisteminde yeni düzenlemeler tartışılıyor
Ekonomist Selçuk Gülten, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından bu tür değişikliklerin kaçınılmaz olduğunu ancak bazı sıkıntıları da beraberinde getirdiğini belirtti. 2008 sonrası sigortalılar için emeklilik koşullarının ağırlaştığını vurgulayan Gülten, şu noktanın altını çizdi:
"Bu kişiler 7200 prim gününü dolduracak, erkekler 60, kadınlar ise 58 yaşına kadar bekleyecek. Ancak bu süreç sonunda emekliliğe hak kazansalar bile çalışmaya devam ederlerse maaşları kesilecek. Yeni yasa ile emeklilere 'ya maaşını al ya da çalış' denilecek."
Milyonlarca emekliyi etkileyecek karar
Gülten, değişikliğin yaklaşık 4 milyon emekliyi doğrudan ilgilendirdiğini ve konunun yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini belirtti. Ancak önümüzdeki yıllarda yeni düzenlemelerin de gündeme gelebileceğini söyleyerek şu değerlendirmede bulundu:
"Bugün için yaklaşık 4 milyon emekliyi etkileyen bu yasa, önümüzdeki 5 yıl içinde revize edilebilir. Türkiye’de çalışma yasaları sık sık değişebildiği için gelecekte farklı düzenlemeler de gündeme gelebilir."
