İzmir'in Ödemiş ilçesine özgü nohut mayalı ekmek, geleneksel yöntemlerle hazırlanarak sofralarda yerini alıyor. Tescilli ürün, sadece Ödemiş’te üretiliyor ve kalın kabuğu sayesinde uzun süre tazeliğini koruyor.
Tescilli lezzet: Coğrafi işaret Ödemiş'e geldi
Ödemiş Ticaret Odası'nın başvurusu sonucu “Ödemiş Nohut Mayalı Ekmeği”, 4 Ağustos 2023 tarihinde mahreç işareti ile coğrafi işaret aldı. 20 Nisan 2021'de başlayan tescil süreci, ilçenin mutfak mirasının korunması adına önemli bir adım olarak görülüyor.
Bu tescille birlikte ekmeğin geleneksel üretim teknikleri, Ödemiş’in gastronomik kültürünü yansıtan özgün yöntemleriyle korunmuş oldu.
Nasıl hazırlanıyor?
Ekmeğin üretiminde kullanılan malzemeler tamamen doğaldır. Temel bileşenler:
-
Nohut mayası
-
Buğday unu
-
Tuz
-
Zeytinyağı
-
Su
Ortalama 1,5 kilogram ağırlığında olan ekmek, 10 cm yüksekliğinde ve genellikle dikdörtgen ya da kare şeklinde üretiliyor. En önemli farkı ise içinde nohut parçalarının bulunması.
Ekmeğin en dikkat çekici özelliği kalın kabuğu ve sıkı hamuru. Bu yapı, odun ateşinde 200°C sıcaklıkta yaklaşık 45-55 dakika pişirilmesiyle elde ediliyor.
Nohut mayası nasıl hazırlanıyor?
Tatlı maya olarak bilinen bu geleneksel yöntemle yapılan nohut mayası, ekmeğe benzersiz lezzetini veriyor.
Maya hazırlığı için malzemeler:
-
140 g nohut
-
100 g buğday unu
-
2 g tuz
-
6 g beyaz şeker
-
700 ml su
Hazırlanışı:
-
Nohutlar sıcak suyla yıkanıp ezilir, kavanoza alınır.
-
Şeker, tuz, un ve 70°C sıcaklıktaki su eklenerek karıştırılır.
-
Kavanoz 35-36°C'de bir gece bekletilir.
-
Köpük oluşumu mayanın aktifleştiğini gösterir.
-
Süzülen sıvı maya ve nohut parçaları ekmek hamurunda kullanılır.
Ayırt edici özellikleri neler?
-
Geleneksel maya: Nohuttan üretilen özel maya, coğrafi sınırlar içinde “tatlı maya” olarak biliniyor.
-
Şekil ve yapı: Genellikle 20x30 cm veya 25x25 cm ebatlarında, 1,5 kg ağırlığında üretiliyor. Kalın kabuğu ve sıkı hamuru ile uzun ömürlü.
-
Yerel aroma: Hafif tatlımsı aroması nohut mayasından geliyor. Dokusuyla benzerlerinden ayrılıyor.
-
Doğal raf ömrü: Oda sıcaklığında 4 gün, buzdolabında 10 gün, derin dondurucuda ise 6 aya kadar tazeliğini koruyabiliyor.
Yalnızca Ödemiş’te üretilebiliyor
Bu tescilli ürün sadece İzmir’in Ödemiş ilçesinde üretilebiliyor. Üretim, Ödemiş Ticaret Odası, Ege Üniversitesi Ödemiş Meslek Yüksekokulu ve Ödemiş İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından belirlenen standartlara uygun olarak düzenli şekilde denetleniyor.
Lezzetin geçmişi gelecekle buluşuyor
Tarihi kökleri yüzyıllar öncesine dayanan bu özel ekmek, Ödemiş’in yerel mutfağında önemli bir yere sahip. Coğrafi işaretle korunması ise bu mirasın gelecek nesillere taşınmasına katkı sağlıyor.
