Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremlerden etkilenen 11 il için toplamda 39,7 milyar lirayı aşan hasar ödemesi yapıldığını açıkladı. Türkiye’nin tarihinde iz bırakan bu felaketin üzerinden iki yıl geçerken, ülke genelinde depremzedelere yönelik yeniden inşa ve toparlanma çalışmaları devam ediyor.
DASK, sigorta şirketleri, acenteler ve bankalarla iş birliği yaparak Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) poliçelerinin tüm sigorta şirketleri, acenteler ve banka şubeleri üzerinden düzenlenmesini sağlıyor. Bu sayede, deprem sonrası tazminat ödemeleri hızla gerçekleştirildi. DASK’tan alınan verilere göre, 2023’teki depremlerden sonra 2024 yılı itibarıyla kuruma bildirilen yaklaşık 630 bin hasar ihbarı için toplam 39,7 milyar lira ödendi.
Deprem sonrası sigortalılık oranında artış yaşandı
DASK’ın verilerine göre, 6 Şubat depremlerinin ardından sigortalılık oranlarında ciddi bir artış gözlemlendi. Marmara Bölgesi’nde ve özellikle İstanbul’da, depremin etkisiyle sigortalılık bilinci arttı ve poliçe üretimi yüzde 55 oranında yükseldi. Ancak, büyük deprem sonrası yaşanan bu artış kısa süreliğine oldu ve zamanla normale döndü. DASK, afet yaşanmadan önce tüm konutları Zorunlu Deprem Sigortası güvencesi altına almayı ve toplumsal sigortalılık bilincini kalıcı hale getirmeyi hedefliyor.
DASK’ın kurulduğu 1999 yılından bugüne kadar Türkiye genelinde yaklaşık 12 milyon ZDS poliçesi düzenlendi. Bu sayede, Türkiye genelinde sigortalılık oranı yüzde 56 seviyelerine ulaştı. En yüksek sigortalılık oranı ise yüzde 64 ile Marmara Bölgesi’nde görüldü.
Sigortalılık oranları depremden etkilenen illerde farklılık gösteriyor
Depremden etkilenen 11 ilin sigortalılık oranlarına bakıldığında, en yüksek sigortalılık oranı Elazığ’da yüzde 74,5 olarak kaydedildi. Bu ili sırasıyla Gaziantep (yüzde 70,8), Malatya (yüzde 67,8) ve Osmaniye (yüzde 63) izledi. Diğer illerde ise sigortalılık oranları şu şekilde sıralandı: Kahramanmaraş yüzde 60,4, Kilis yüzde 59,3, Adana yüzde 56,5, Adıyaman yüzde 51,4, Hatay ve Şanlıurfa yüzde 46,7, Diyarbakır ise yüzde 39,9 ile son sırada yer aldı.
Bolu ise yüzde 90 sigortalılık oranıyla Türkiye’de en yüksek sigortalılık oranına sahip il oldu. Düzce, Yalova ve Bingöl gibi iller de sigortalılık oranlarında yüksek seviyelerde yer aldı.
Zorunlu Deprem Sigortası nedir?
Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS), konutların olası deprem ve deprem kaynaklı diğer afetlere karşı sigorta güvencesi sağlar. Sigorta kapsamına, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar ile mesken olarak inşa edilen binalar giriyor. Ayrıca, ticarethane, büro gibi bağımsız bölümler de bu kapsama dahil edilebiliyor. Ancak, ticarethane olarak kayıtlı binaların ZDS poliçesi düzenlenmesi için tapudaki niteliğin "mesken" olarak değiştirilmesi gerekmektedir.
ZDS, yalnızca depremin doğrudan etkilerine karşı değil, aynı zamanda deprem kaynaklı yangın, infilak, yer kayması ve tsunami gibi risklere karşı da tazminat ödemesi yaparak konut sahiplerine finansal güvence sunar. Konut tamamen kullanılamaz hale gelse bile, ZDS tazminat ödemesiyle yaşamın normale dönmesine katkı sağlar.
